ဂဟပတိဝဂ္ ၅၁ – ၆၀
မန ၅၂: အ႒ကနာဂရသုတ္ – To the Man from Atthakanagara [Thanissaro] [Bodhi]
အရွင္အာနႏၵာက နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္းအက်င့္ ၁၁မ်ိဳးကိုေဟာထားပါသည္။
မန ၅၃: ေသခသုတ္ – The Practice for One in Training [Thanissaro]
အရွင္အာနႏၵာက သီလႏွင့္ ျပည့္စုံျခင္း၊ ဣေျႏၵတို႔၌ ေစာင့္စည္းျခင္း၊ အစားအေသာက္၏ အတိုင္းအရွည္ကို သိျခင္း၊ နိုးၾကားမွု၌ အားထုတ္ျခင္း၊ သူေတာ္ေကာင္းတရား ခုနစ္ပါးတို႔ႏွင့္ ျပည့္စုံျခင္း၊ ဈာန္ေလးပါးတို႔ကို အလိုရွိတိုင္းရျခင္း စသည္တို႔ကို ေဟာထားပါသည္။ ဤသုတ္တြင္ ခါးေတာ္နာျခင္းကို ေဖာ္ျပထား၍ ျမတ္စြာဘုရားသက္ေတာ္ႀကီးရင့္ၿပီးေသာ အခ်ိန္တြင္ေဟာၾကားခဲ့ေသာ တရားေတာ္ျဖစ္ပါသည္။
မန ၅၄: ေပါတလိယသုတ္ – To Potaliya [Thanissaro (excerpt)] [Bodhi]
ဤသုတ္တြင္ ျမတ္စြာဘုရားက သီလအေၾကာင္းကို အလြန္ရွင္းလင္းေသာ ဥပမာ ၈မ်ိဳးႏွင့္ ကာမဂုဏ္တို႔၏ အျပစ္ကို ေဟာထားေသာ တရားေတာ္ျဖစ္ပါသည္။
မန ၅၅: ဇီဝကသုတ္
သမားေတာ္ ဇီဝက က ျမတ္စြာဘုရားကို ျမင္သား ၾကားသား နွင့္ ရြယ္သား သံုးေဆာင္ျခင္း အေၾကာင္း ေမးေလွ်ာက္ေသာ သုတ္ျဖစ္သည္။
မန ၅၆: ဥပါလိသုတ္
ျမတ္စြာဘုရားကို စကားနိုင္လု၍ အယူေျပာင္းရန္ လာေသာ ဂ်ိန္းအယူဝင္ ဥပါလိသူႂကြယ္ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။ အျခားအယူဝင္ ရဟန္းမ်ားအေပၚတြင္ သေဘာထားႀကီးေသာ ျမတ္စြာဘုရား၏ အျမင္ကို ေတြ႕ရပါမည္။
မန ၅၇: ကုကၠဳရဝတိကသုတ္ – The Dog-duty Ascetic [Ñanamoli] [Bodhi]
ႏြားက်င့္ က်င့္ေသာသူႏွင့္ ေခြးက်င့္ က်င့္ေသာသူႏွစ္ေယာက္အား ကံ၏အေၾကာင္းအက်ိဳးကို ဆုံးမေသာ သုတ္ျဖစ္ပါသည္။
မန ၅၈: အဘယရာဇကုမာရသုတ္ – To Prince Abhaya [Thanissaro]
ဂ်ိန္းဝါဒီေခါင္းေဆာင္ (နိဂဏၭနာဋပုၾတာ)က မင္းသားအဘယကို ျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ စကားအနိုင္လုရန္ ခိုင္းေသာ သုတ္ျဖစ္ပါသည္။ ဤသုတ္တြင္ အရိယမဂ္၏ မွန္ကန္ေသာစကား(သမၼာဝါစာ) ကို ျမတ္စြာဘုရား လက္ေတြ႕ဘဝတြင္ သုံးသြားသည္ကို ၾကည္ညိဳဖြယ္ ေတြ႕ရပါမည္။
မန ၅၉: ဗဟုေဝဒနီယသုတ္ – The Many Kinds of Feeling/Many Things to be Experienced [Nyanaponika | Thanissaro]
ပဥၥကဂၤလက္သမားႀကီးႏွင့္ အရွင္ဥဒါယီတို႔ ေဝဒနာအမ်ိဳးအစားတို႔ မည္မၽွရွိေၾကာင္း သေဘာမတူနိုင္ ျဖစ္ၾကသည္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ေဟာၾကားေသာသုတ္ျဖစ္ပါသည္။
မန ၆၀: အပဏၰကသုတ္ – A Safe Bet [Thanissaro] [Bodhi]
ဆရာအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔၏ အေတြးအေခၚအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ေၾကာင့္ ဇေဝဇဝါျဖစ္ေနေသာ သာလာရြာသား ပုဏၰားသူႂကြယ္တို႔ကို မည္ကဲ့သို႔ အယူမွန္ကိုရွာရမည္ကို ေဟာၾကားေသာ သုတ္ျဖစ္ပါသည္။
ဘိကၡဳဝဂ္ ၆၁ – ၇၀
မန ၆၁: အမၺလ႒ိကရာဟုေလာဝါဒသုတ္ – Instructions to Rahula at Mango Stone [Thanissaro]
ကိုရင္ အရွင္ရာဟုလာကို မုသားစကားဆိုျခင္းႏွင့္ပက္သက္၍ ဆုံးမေသာသုတ္ျဖစ္ပါသည္။ အလြန္ၾကည္ညိဳဖြယ္ေကာင္းေသာ ဆုံးမစကားတို႔ျဖစ္၍ အႀကိမ္မ်ားစြာနာသင့္ေသာ သုတ္ျဖစ္ပါသည္။
မန ၆၂: မဟာရာဟုေလာဝါဒသုတ္ – The Greater Exhortation to Rahula [Thanissaro]
ကိုရင္ အရွင္ရာဟုလာကို တရားထိုင္နည္းသင္ၾကားေသာ သုတ္ျဖစ္ပါသည္။ တရားထိုင္နည္းမ်ားကို တစ္ဆင့္ၿပီးတစ္ဆင့္ ေဟာၾကားထားပါသည္။
မန ၆၃: စူဠမာလုက်သုတ္ – The Shorter Instructions to Malunkya [Thanissaro] [Bodhi]
မိမိသိလိုေသာ “ေသၿပီးေနာက္ဘဝႏွင့္ ေလာက၏ျမဲျခင္း မျမဲျခင္း စသည့္ေမးခြန္းမ်ားကို ျမတ္စြာဘုရား မေျဖဆိုပါက လူထြက္မည္”ဟု ေလၽွက္ေသာ အရွင္မာလုက်ပုတၱကို ဆုံးမေသာသုတ္ျဖစ္ပါသည္။
မန ၆၄: မဟာမာလုက်သုတ္
ေအာက္သံေယာဇဥ္ (အေႏွာင္ အဖြဲ႕) ငါးပါး ကို ျဖတ္ၿပီးေသာ အနာဂါမ္ တည္နည္းကို ေဟာၾကားထားပါသည္။
မန ၆၆: လဋုကိေကာပမသုတ္ – The Quail Simile [Thanissaro]
အေႏွာင္အဖြဲ႕တို႔ကို ေသးသည္ျဖစ္ေစ ႀကီးသည္ျဖစ္ေစ ပယ္သင့္သည္ဟု ျမတ္စြာဘုရားက အရွင္ဥဒါယီကို ဆုံးမေသာသုတ္ျဖစ္သည္။
မန ၆၈: နဠကပါနသုတ္
ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေသလြန္ၿပီးေသာ ရဟန္း ရဟန္းမ ဒကာ ဒကာမတို႔၏ ေနာင္ဘဝကို ေဖာ္ထုတ္ ေဟာေလ့ရွိပါသည္။ လူအမ်ား ခ်ီးမြန္းေစရန္ လာဘ္တိုးပြားေစရန္ အတြက္မဟုတ္ေၾကာင္း ေဟာၾကားထားေသာ သုတ္ျဖစ္သည္။
မန ၇၀: ကီဋာဂိရိသုတ္ – At Kitagiri [Thanissaro] [Bodhi]
ဝိနည္းေတာ္ကို မလိုက္နာေသာ အႆဇိ ပုနဗၺသုကရဟန္းတို႔ကို ဆုံးမေသာသုတ္ျဖစ္ပါသည္။
ပရိဗၺာဇကဝဂ္ ၇၁ – ၈၀
မန ၇၁: – ေတဝိဇၨဝစၧသုတ္
ျမတ္စြာဘုရားသည္ အလုံးစုံကို အခ်ိန္မေရႊး အျမဲမျပတ္ သိျမင္ေနသည္ဟု ေျပာဆိုျခင္းသည္ ျမတ္စြာဘုရားကို မဟုတ္မမွန္ စြပ္စြဲျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေဟာၾကားထားပါသည္။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ဝိဇၨာသုံးပါး (အသိဉာဏ္သုံးမ်ိဳး) ပိုင္ဆိုင္သည္ဟု ေျပာဆိုျခင္းသည္သာ မွန္ကန္ေၾကာင္း ေဟာၾကားထားပါသည္။
မန ၇၂: အဂၢိဝစၧသုတ္ – To Vacchagotta on Fire [Thanissaro]
“ေလာင္စာကိုမွီ၍ မီးေတာက္ေလာင္၏ ေလာင္စာကုန္ေသာ္ မီးၿငိမ္းသည္”ဟူေသာ ဥပမာျဖင့္ နိဗၺာန္၏သေဘာကို ေဟာၾကားထားပါသည္။
မန ၇၃: မဟာဝစၧသုတ္
အဘယ္တရားတို႔သည္ ကုသိုလ္ အကုသိုလ္ တရားတို႔ျဖစ္သနည္း။ ျမတ္စြာဘုရား အဆုံးအမျဖင့္ သမထ ဝိပႆနာ ပြားမ်ား၍ စိတ္တန္ခိုးမ်ား (ဣဒၶိပါဒ) ရရွိကာ ရဟန္းကိစၥ ၿပီးသြားေသာ ပရိဗိုဇ္ ေဟာင္း အရွင္ဝစၧ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။
မန ၇၄: ဒီဃနခသုတ္ – To LongNails [Thanissaro]
အယူအားလုံးကို မစြဲလန္းျခင္း၊ ႐ုပ္ႏွင့္ေဝဒနာကို ေကာင္းစြာသေဘာေပါက္ျခင္းေၾကာင့္ အရဟတၱမဂ္ဉာဏ္ ရရွိပုံကို ေဟာၾကားထားပါသည္။ ဤသုတ္ကိုနာျခင္းေၾကာင့္ အရွင္သာရိပုၾတာ ရဟႏၲာ ဘဝကို ရရွိျခင္းျဖစ္ပါသည္။
မန ၇၅: မာဂ႑ိယသုတ္ – To Magandiya [Thanissaro (excerpt)] [Bodhi]
ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေဆးဆရာကဲ့သို႔ပင္ မ်က္စိအျမင္ကန္းေနေသာလူတို႔ကို အျမင္ရွိေစရန္ကုသ သကဲ့သို႔ပင္ ျဖစ္သည္ဟု ေဖာ္ျပထားပါသည္။
မန ၇၇: မဟာသကုလုဒါယိသုတ္
တပည့္ရဟန္းမ်ားက ျမတ္စြာဘုရားအား ရိုေသစြာ ပူေဇာ္ရျခင္း၏ အေၾကာင္းအရင္းမ်ားကို ေဟာၾကားထားပါသည္။ ေခတ္ၿပိဳင္ အျခားလွည့္လည္ေသာ ရဟန္းဆရာမ်ား၏ ဆရာတပည့္ ဆက္ဆံေရးႏွင့္ အလြန္ကြာျခားပုံကို စိတ္ဝင္စားဖြယ္ ေတြ႕ရပါမည္။
မန ၇၈: သမဏမု႑ိကသုတ္ – Mundika the Contemplative [Thanissaro]
ရဟႏၲာတို႔တြင္ ရွိေသာ အရည္အေသြးဆယ္မ်ိဳးကို ေဟာၾကားထားပါသည္။
ရာဇဝဂ္ ၈၁ – ၉၀
မန ၈၂: ရ႒ပါလသုတ္ – About Ratthapala [Thanissaro] [Bodhi]
ရဟန္းျပဳခြင့္ရရန္ မိဘတို႔ကို အစာငတ္ခံဆႏၵျပေသာ အရွင္ရ႒ပါလ၏အေၾကာင္းျဖစ္သည္။ “သဒၶါတရားျဖင့္ ရဟန္းျပဳကုန္ေသာ ငါ၏တပည့္ ရဟန္းတို႔တြင္ အၾကင္ ရ႒ပါလသည္ အျမတ္ဆုံး(ဧတဒဂၢ)ေပတည္း”ဟု ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးေျမာက္ေတာ္မူေသာ ရဟန္းျဖစ္သည္။
မန ၈၆: အဂၤုလိမာလသုတ္ – About Angulimala [Thanissaro]
လက္ညႇိုးတစ္ေထာင္ျဖတ္ လူဆိုးႀကီး အဂၤုလိမာလကို ဆုံးမေသာသုတ္ျဖစ္ပါသည္။ မီးေနသည္မ်ားအတြက္ ရြတ္ဆိုေသာ ပရိတ္တရားေတာ္မွာ ဤသုတ္တြင္ပါသည့္ အရွင္အဂၤဳလိမာလ၏ သစၥာစကားျဖစ္ပါသည္။
မန ၈၇: ပိယဇာတိကသုတ္ – From One Who Is Dear [Thanissaro]
“ပူေဆြးျခင္း ငိုေႂကြးျခင္း ကိုယ္ဆင္းရဲျခင္း စိတ္ဆင္းရဲျခင္း ျပင္းစြာ ပင္ပန္းျခင္းတို႔သည္ ခ်စ္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ကုန္၏”ဟု သားေသ၍ ဝမ္းနည္းပူေဆြးေနေသာသူကို ဆုံးမေသာ သုတ္ျဖစ္သည္။
မန ၈၈: ဗာဟိတိကသုတ္
ေကာသလမင္းႀကီးက အရွင္အာနႏၵာကို ျမတ္စြာဘုရား၏ ကိုယ္က်င့္တရားအေၾကာင္း ေမးျမန္းေလၽွာက္ထားေသာ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာသာကိုယ္က်င့္တရားအျမင္ (Ethics) ကို အႏွစ္ခ်ဳပ္ရွင္းထားျခင္းကို ေတြ႕ရပါမည္။
မန ၉၀: ကဏၰကတၳလသုတ္ – At Kannakatthala [Thanissaro]
မည္သည့္အမ်ိဳးအႏြယ္ျဖစ္ေစ ကမၼ႒ာန္း စီးျဖန္းပါက ဤအဂၤါငါးမ်ိဳးကို ေတြ႕ရပါမည္။
ျဗာဟၼဏဝဂ္ ၉၁ – ၁၀၀
မန ၉၃: အႆလာယနသုတ္ – With Assalayana [Thanissaro]
အမ်ိဳးျမင့္ အမ်ိဳးနိမ့္ဆိုသည္မွာ ေမြးဖြားရာဇတ္ႏွင့္မဆိုင္၊ မိမိ၏ကိုယ္ႏွုတ္အမူအရာကို ေစာင့္စည္းမွုႏွင့္ ဆိုင္သည္ဟူေသာ ဆုံးမစကားကို ေတြ႕ရပါမည္။ လူမ်ိဳးမတူ တိုင္းျပည္မတူ အသားအေရမတူ၍ ခြဲျခားစြာ ဆက္ဆံၾကေသာ ယခုေခတ္ကာလ၌ ဤတရားေတာ္၏ အဆုံးအမသည္ ၾကည္ညိဳဖြယ္ ေကာင္းလွပါသည္။
မန ၉၅: စကႌသုတ္ – With Canki [Ñanamoli (excerpt) | Thanissaro (excerpt)] [Bodhi]
သူေတာ္ေကာင္းကို ခ်ဥ္းကပ္၍ တရားနာျခင္းသည္ ပထမဆုံးအလုပ္ျဖစ္သည္။ ဤသုတ္တြင္ တစ္ဆယ့္ေျခာက္ႏွစ္အရြယ္ စာေပက်မ္းဂန္ႏွံ့စပ္ေသာ လူငယ္ပုဏၰားေလးႏွင့္ တရားေဆြးေႏြးျခင္းကို ေတြ႕ရပါမည္။
မန ၉၇: ဓနဥၨာနိသုတ္ – To Dhanañjani [Thanissaro]
မွားရြင္းစြာအသက္ေမြးပါက မိသားစုအတြက္ပင္ျဖစ္ေစ ကံ၏အက်ိဳးမွ မလြတ္ကင္းႏွိင္ပါ။ ေသဆုံးခါနီးသူအား ျပည့္စုံစြာ တရားေဟာမသြားေသာ အရွင္သာရိပုၾတာကို ျမတ္စြာဘုရားကဆုံးမသည္ကို ေတြ႕ရပါမည္။