၁. ေဗာဒိဝဂ္ – The Chapter About Awakening
ဥဒ ၁.၁: ပဌမေဗာဓိသုတ္ – The Bodhi Tree (1)/Awakening (1) [Ireland | Thanissaro]
ျမတ္စြာဘုရား ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၿပီးစ ဥ႐ုေဝလေတာ ေနရဥၨရာ ျမစ္ကမ္းနား ေဗာဓိပင္၏ အနီး၌ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားေတာ္ကို အႏုလုံအားျဖင့္(forward order) ႏွလုံးသြင္းေတာ္မူသည့္အေၾကာင္းျဖစ္သည္။
ဥဒ ၁.၂: ဒုတိယေဗာဓိသုတ္ – The Bodhi Tree (2)/Awakening (2) [Ireland | Thanissaro]
ျမတ္စြာဘုရား ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၿပီးစ ဥ႐ုေဝလေတာ ေနရဥၨရာ ျမစ္ကမ္းနား ေဗာဓိပင္၏ အနီး၌ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားေတာ္ကို ပဋိလုံအားျဖင့္(reverse order) ႏွလုံးသြင္းေတာ္မူသည့္အေၾကာင္းျဖစ္သည္။
ဥဒ ၁.၃: တတိယေဗာဓိသုတ္ – The Bodhi Tree (3)/Awakening (3) [Ireland | Thanissaro]
ျမတ္စြာဘုရား ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၿပီးစ ဥ႐ုေဝလေတာ ေနရဥၨရာ ျမစ္ကမ္းနား ေဗာဓိပင္၏ အနီး၌ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရားေတာ္ကို အႏုလုံ ပဋိလုံအားျဖင့္ (ေရွ႕ျပန္ ေနာက္ျပန္) ႏွလုံးသြင္းေတာ္မူသည့္ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။
ဥဒ ၁.၄: ဟုံဟုကၤသုတ္ – Overbearing [Thanissaro]
ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၿပီးစ ျမတ္စြာဘုရားအား ရန္စကားေျပာရန္လာေသာ ပုဏၰား တစ္ေယာက္ကို ဆုံးမသည့္သုတ္ျဖစ္သည္။
ဥဒ ၁.၅: ျဗာဟၼဏသုတ္ – Brahmans [Thanissaro]
မိမိထံသို႔ ခ်ဥ္းကပ္လာေသာ သာဝကႀကီးမ်ား၏ သီလစင္ၾကယ္မွုကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ျမတ္စြာဘုရားက ဥဒါန္းက်ဴးရင့္ေတာ္မူေသာ သုတ္ျဖစ္သည္။
ဥဒ ၁.၆: မဟာကႆပသုတ္ – Mahā Kassapa [Thanissaro]
အရွင္မဟာကႆပက နတ္မ်ား၏ဆြမ္းကိုလက္မခံပဲ ႏြမ္းပါးေသာသူမ်ားဆီသို႔ ဆြမ္းခံႂကြေသာအေၾကာင္းကို ေဖာ္ျပထားပါသည္။ အရွင္မဟာကႆပသည္ “ဓုတဂုဏ္ ဓုတဝါဒဂုဏ္ႏွင့္ျပည့္စုံေသာ ငါ၏တပည့္ ရဟန္းတို႔တြင္ အျမတ္ဆုံးရဟန္း(ဧတဒဂၢ) ေပတည္း”ဟု ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးေျမာက္ေတာ္မူေသာ ရဟန္းျဖစ္သည္။
ဥဒ ၁.၇: အဇကလာပကသုတ္ – Aja [Thanissaro]
အဇကလာပကဘီလူးက ျမတ္စြာဘုရားကို လာ၍ၿခိမ္းေျခာက္ေသာ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။
ဥဒ ၁.၈: သဂၤါမဇိသုတ္ – Saṅgāmaji [Thanissaro]
အရွင္သဂၤါမဇ၏ ဇနီးေဟာင္းက လူထြက္ရန္လာ၍ ေလၽွာက္ေသာ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။
ဥဒ ၁.၉: ဇဋိလသုတ္ – Ascetics [Thanissaro]
ျမစ္ထဲေရဆင္းခ်ိဳး၍ စိတ္စင္ၾကယ္ရန္ မျဖစ္နိုင္ပါ။
ဥဒ ၁.၁၀: ဗာဟိယသုတ္ – About Bahiya/Bāhiya [Ireland | Thanissaro]
“ျမင္လၽွင္ ျမင္ကာမၽွ၊ ၾကားလၽွင္ ၾကားကာမၽွ၊ ေတြ႕လၽွင္ ေတြ႕ကာမၽွ၊ သိလၽွင္သိကာမၽွ”စသည္ျဖင့္ တိုေတာင္း၍ နက္နဲေသာ တရားေတာ္ျဖင့္ ရဟႏၲာ ဘဝကို ရရွိသြားေသာ အရွင္ဗာဟိယ၏အေၾကာင္းျဖစ္သည္။ ဤတရားေတာ္၏ အက်ယ္ကို သန ၃၅.၉၅: မာလုက်ပုတၱသုတ္ တြင္ပါရွိပါသည္။
၂. မုစလိႏၵဝဂ္ – The Chapter About Muccalinda
ဥဒ ၂.၁: မုစလိႏၵသုတ္ – About Muccalinda [Ireland | Thanissaro]
ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၿပီးစ ျမတ္စြာဘုရားအား မုစလိႏၵနဂါးမင္းက ရစ္ပတ္၍ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေသာ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။
ဥဒ ၂.၂: ရာဇသုတ္ – Kings [Thanissaro]
နိုင္ငံေရးႏွင့္ မင္းမ်ားအေၾကာင္းေျပာဆိုေနေသာ ရဟန္းတို႔ကိုဆုံးမေသာ သုတ္ျဖစ္သည္။ ရဟန္းတို႔စုေဝးၾကလၽွင္ တရားေဆြးေႏြးျခင္းႏွင့္ အျပစ္ကင္းေသာ ဆိတ္ဆိတ္ ေနျခင္း(ဒုတိယစ်ာန္ဝင္စားျခင္း) မွလြဲ၍ အျခားကိစၥ မေျပာသင့္ဟူေသာ ဆုံးမစကား ဤသုတ္တြင္ ပါရွိပါသည္။
ဥဒ ၂.၃: ဒ႑သုတ္ – The Stick [Thanissaro]
ေႁမြကိုတုတ္ႏွင့္ရိုက္ႏွက္ေနေသာ ကေလးမ်ားကို ကိုယ္ခ်င္းစာတရားနားလည္ရန္ ဆုံးမေသာ သုတ္ျဖစ္ပါသည္။
ဥဒ ၂.၄: သကၠာရသုတ္ – Veneration [Thanissaro]
အျခားအယူဝင္ လည့္လည္ေသာ ရဟန္းတို႔၏ ဆဲေရးျခင္းကိုခံရေသာ ရဟန္းတို႔အား ဆင္းရဲခ်မ္းသာႏွင့္ေတြ႕ေသာ္ သူ႔ေၾကာင့္ငါ့ေၾကာင့္ဟု အစြဲမထားရဟု ဆုံးမေသာသုတ္ျဖစ္သည္။
ဥဒ ၂.၅: ဥပါသကသုတ္ – The Lay Follower [Thanissaro]
ျမတ္စြာဘုရားကို မဖူးနိုင္ေလာက္ေအာင္ အလုပ္ကိစၥမ်ားလြန္းေသာ ဒကာတစ္ေယာက္အေၾကာင္းျဖစ္သည္။
ဥဒ ၂.၆: ဂဗၻိနီသုတ္ – The Pregnant Woman [Thanissaro]
ဇနီး မီးဖြားရန္အတြက္လိုေသာဆီကို ရွာရာမွ အသက္ဆုံးရွုံးသည့္ ပရိဗိုဇ္တစ္ေယာက္အေၾကာင္းျဖစ္သည္။
ဥဒ ၂.၇: ဧကပုတၱကသုတ္ – The Only Son [Thanissaro]
သားေသဆုံး၍ ပူေဆြးဝန္းနည္းေနေသာ မိသားစု ျမတ္စြာဘုရားထံသို႔ လာေရာက္ဖူးေမၽွာ္ေသာ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။
ဥဒ ၂.၈: သုပၸဝါသာသုတ္ – Suppavāsā [Thanissaro]
သားဖြားရန္အခက္အခဲျဖစ္ေနေသာ ကိုယ္ဝန္သည္တစ္ေယာက္ကို ျမတ္စြာဘုရားက ေမတၱာပို႔ေပးေသာ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။
ဥဒ ၂.၉: ဝိသာခါသုတ္ – Visākhā [Thanissaro]
စိတ္မၾကည္လင္ေသာ ဝိသာခါသူေဌးမႀကီးက ျမတ္စြာဘုရားကို လာ၍ဖူးေမၽွာ္ေသာ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။ ဝိသာခါသူေဌးမႀကီးသည္ “လွူဒါန္းျခင္း၌ ေမြ႕ေလ်ာ္ကုန္ေသာ ငါ၏တပည့္ ဥပါသိကာမတို႔တြင္ မိဂါရသူေဌး၏ အမိအရာ၌ တည္ေသာ ထို ဝိသာခါသည္ အျမတ္ဆုံး (ဧတဒဂၢ)ေပတည္း”ဟု ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးေျမာက္ေတာ္မူေသာ ဥပါသိကာမ ျဖစ္သည္။
ဥဒ ၂.၁၀: ဘဒၵိယသုတ္ – Bhaddiya/Bhaddiya Kāḷigodha [Ireland | Thanissaro]
မင္းအျဖစ္ကိုစြန႔္၍ ရဟန္းျပဳေသာ အရွင္ဘဒၵိယ၏ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။ အရွင္ဘဒၵိယသည္ ျမတ္ေသာ အမ်ိဳး၌ ျဖစ္ကုန္ေသာ ငါ၏တပည့္ ရဟန္းတို႔တြင္ ကာဠိေဂါဓာအမည္ရွိေသာ သာကဝင္ မင္းသမီး၏သား အၾကင္ ဘဒၵိယသည္ အျမတ္ဆုံးရဟန္း(ဧတဒဂၢ)ေပတည္းဟု ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးေျမာက္ေတာ္မူေသာ ရဟန္းျဖစ္သည္။
၃. နႏၵဝဂ္ – The Chapter About Nanda
ဥဒ ၃.၁: ကမၼဝိပါကဇသုတ္ – Former Action/Action [Ireland | Thanissaro]
တရားထိုင္ရင္း အတိတ္ကံေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ဆင္းရဲေဝဒနာတို႔ကို သည္းခံေသာ ရဟန္းတစ္ပါးအေၾကာင္း ျဖစ္သည္။
ဥဒ ၃.၂: နႏၵသုတ္ – Nanda/About Nanda [Ireland | Thanissaro]
အိမ္တြင္က်န္ခဲ့ေသာ မင္းသမီးကိုသတိရေသာေၾကာင့္ လူထြက္ခ်င္ေသာ ျမတ္စြာဘုရား၏ ဖေအတူ မေအကြဲ အရွင္နႏၵအေၾကာင္းျဖစ္သည္။ အရွင္နႏၵသည္ “ဣေျႏၵကို ေစာင့္စည္းကုန္ေသာ ငါ၏တပည့္ ရဟန္းတို႔တြင္ ထို နႏၵသည္ အျမတ္ဆုံးရဟန္း(ဧတဒဂၢ)ေပတည္း”ဟု ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးေျမာက္ေတာ္မူေသာ ရဟန္းျဖစ္သည္။
ဥဒ ၃.၃: ယေသာဇသုတ္ – About Yasoja [Thanissaro]
အသံဆူညံေသာေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရားက အာဂႏၲဳရဟန္းမ်ားကို ႏွင္ထုတ္လိုက္သည္။ ဝါတြင္းကာလတြင္ ထိုရဟန္းမ်ား ဆက္လက္က်င့္ႀကံအားထုတ္ေသာေၾကာင့္ ရဟႏၲာ ျဖစ္သြားေသာ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ အျခားသူတို႔၏စိတ္ကို မိမိစိတ္ျဖင့္ သိနိုင္သည္။ အလားတူ ထိုရဟန္းမ်ားသည္ ျမတ္စြာဘုရား ဝင္စားေနသည့္ စ်ာန္သမာပတ္ကို မိမိတို႔၏ စိတ္ေတာ္ျဖင့္ သိနိုင္ေၾကာင္းကို ေတြ႕ရပါမည္။
ဥဒ ၃.၄: သာရိပုတၱသုတ္ – About Sāriputta [Thanissaro]
အနီးအနား၌ တရားထိုင္ေနေသာ အရွင္သာရိပုၾတာ၏ ၾကည္ညိဳဖြယ္အဆင္းကို ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးမြမ္းေတာ္မူေသာ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။ အရွင္သာရိပုၾတာသည္ ႀကီးျမတ္ေသာ ပညာႏွင့္ျပည့္စုံကုန္ေသာ ငါ၏တပည့္ ရဟန္းတို႔တြင္ ထို သာရိပုၾတာသည္ အျမတ္ဆုံးရဟန္း(ဧတဒဂၢ)ေပတည္းဟု ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးေျမာက္ေတာ္မူေသာ ရဟန္းျဖစ္သည္။
ဥဒ ၃.၅: မဟာေမာဂၢလႅာနသုတ္ – Mahā Moggallāna [Thanissaro]
အနီးအနား၌ တရားထိုင္ေနေသာ အရွင္မဟာေမာဂၢလႅာန္၏ ၾကည္ညိဳဖြယ္အဆင္းကို ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးမြန္းေတာ္မူေသာ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။ အရွင္မဟာေမာဂၢလႅာနသည္ “တန္ခိုးႏွင့္ ျပည့္စုံကုန္ေသာ ငါ၏တပည့္ ရဟန္းတို႔တြင္ ထို မဟာေမာဂၢလာန္သည္ အျမတ္ဆုံးရဟန္း(ဧတဒဂၢ)ေပတည္း”ဟု ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးေျမာက္ေတာ္မူေသာ ရဟန္းျဖစ္သည္။
ဥဒ ၃.၆: ပိလိႏၵဝစၧသုတ္ – Pilinda [Thanissaro]
ရဟႏၲာပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ျပင္ရန္ခက္ခဲလွေသာ အေလ့အက်င့္ အေၾကာင္းျဖစ္ပါသည္။
ဥဒ ၃.၇: သကၠဳဒါနသုတ္ – Kassapa [Thanissaro]
နိေရာဓသမာပတ္မွ ထေတာ္မူလာေသာ အရွင္မဟာကႆပကို သိၾကားမင္းႏွင့္ နတ္မ်ားက ဆြမ္းေလာင္းရန္ ႀကိဳးစားပုံကို ေတြ႕ရပါမည္။ အရွင္မဟာကႆပသည္ “ဓုတဂုဏ္ ဓုတဝါဒဂုဏ္ႏွင့္ျပည့္စုံေသာ ငါ၏တပည့္ ရဟန္းတို႔တြင္ အျမတ္ဆုံးရဟန္း(ဧတဒဂၢ) ေပတည္း”ဟု ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးေျမာက္ေတာ္မူေသာ ရဟန္းျဖစ္သည္။
ဥဒ ၃.၈: ပိ႑ပါတိကသုတ္ – Alms [Thanissaro]
ဆြမ္းခံလွည့္လည္ေသာ ရဟန္းတို႔ ထားရမည့္ စိတ္ႏွင့္ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ေတြ႕ရပါမည္။
ဥဒ ၃.၉: သိပၸသုတ္ – Crafts [Thanissaro]
အတတ္ပညာမ်ားအေၾကာင္းေျပာဆိုေသာ ရဟန္းတို႔ကိုဆုံးမေသာ သုတ္ျဖစ္သည္။ ရဟန္းတို႔စုေဝးၾကလၽွင္ တရားေဆြးေႏြးျခင္းႏွင့္ အျပစ္ကင္းေသာ ဆိတ္ဆိတ္ ေနျခင္း(ဒုတိယစ်ာန္ဝင္စားျခင္း) မွလြဲ၍ အျခားကိစၥ မေျပာသင့္ဟူေသာ ဆုံးမစကားကို ဤသုတ္တြင္ ပါရွိပါသည္။
ဥဒ ၃.၁၀: ေလာကသုတ္ – (Surveying) the World [Thanissaro]
ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၿပီးစ ဗုဒၶစကၡဳျဖင့္ ေလာကကို ၾကည့္ရွုေတာ္မူေသာအေၾကာင္းျဖစ္သည္။
၄ . ေမဃိယဝဂ္ – The Chapter About Meghiya
ဥဒ ၄.၁: ေမဃိယသုတ္ – Meghiya/About Meghiya [Ireland | Thanissaro]
မိတ္ေဆြေကာင္းႏွင့္ အေပါင္းအေဖာ္ျပဳေရးသည္ မရင့္က်က္ေသးေသာစိတ္ကို ရင့္က်က္လာေစရန္ (ေစေတာဝိမုတၱိ) လိုအပ္ေသာ ငါးခ်က္တြင္ အေရးႀကီးဆုံးႏွင့္ ဆႏၵရာဂကိုပယ္ရန္၊ ျဖတ္စီးေစလိုေသာစိတ္ကို ပယ္ရန္၊ အေတြးမ်ားကိုပယ္ရန္၊ ငါဟူေသာ မာန္မာနကိုပယ္ရန္ လိုအပ္ေသာ ဘာဝနာေလးမ်ိဳးကို ေဟာၾကားထားပါသည္။
ဥဒ ၄.၂: ဥဒၶတသုတ္ – High Strung [Thanissaro]
ေရာက္တတ္ရာရာ စကားေျပာဆိုေနေသာ ရဟန္းတို႔အေပၚ ျမတ္စြာဘုရား၏ ဆုံးမေတာ္မူျခင္း။
ဥဒ ၄.၃: ေဂါပါလကသုတ္ – The Cowherd [Thanissaro]
ဆြမ္းေႂကြးဖိတ္ေသာ ႏြားေက်ာင္းသား အသတ္ခံရျခင္းကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ေဟာၾကားေသာသုတ္ ျဖစ္ပါသည္။
ဥဒ ၄.၄: ယကၡပဟာရသုတ္ – Moonlit [Thanissaro]
ဆံရိတ္ၿပီးစ အရွင္သာရိပုၾတာ၏ ဦးေခါင္းကို စပ္စုစိတ္ျဖင့္ ျပင္းထန္စြာရိုက္ေသာ ဘီးလူးတစ္ေယာက္၏ အေၾကာင္း ျဖစ္ပါသည္။
ဥဒ ၄.၅: နာဂသုတ္ – The Bull Elephant [Ireland | Thanissaro]
ျမတ္စြာဘုရားက ရဟန္းမ်ား၊ ဒကာမ်ား၊ ပရိသတ္မ်ားႏွင့္ ေဝးစြာေနလို၍ တစ္ပါးတည္း ေဒသစာရီႂကြေတာ္မူသြားေသာ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။
ဥဒ ၄.၆: ပိေ႑ာလသုတ္ – Piṇḍola [Thanissaro]
အနီးအနား၌ တရားထိုင္ေနေသာ အရွင္ပိေ႑ာလဘာရဒြါဇ၏ ၾကည္ညိဳဖြယ္အဆင္းကို ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးမြန္းေတာ္မူေသာ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။ အရွင္ပိေ႑ာလဘာရဒြါဇသည္ “ျခေသၤ့ကဲ့သို႔ ရဲရင့္စြာ က်ဳံးဝါးႁမြက္ဆိုနိုင္ကုန္ေသာ ငါ၏တပည့္ ရဟန္းတို႔တြင္ ထို ပိေ႑ာလဘာရဒြါဇသည္ အျမတ္ဆုံးရဟန္း(ဧတဒဂၢ)ေပတည္း”ဟု ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးေျမာက္ေတာ္မူေသာ ရဟန္းျဖစ္သည္။
ဥဒ ၄.၇: သာရိပုတၱသုတ္ – Sāriputta [Thanissaro]
အနီးအနား၌ တရားထိုင္ေနေသာ အရွင္သာရိပုၾတာ၏ ၾကည္ညိဳဖြယ္အဆင္းကို ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးမြမ္းေတာ္မူေသာ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။
ဥဒ ၄.၈: သုႏၵရီသုတ္ – Sundarī [Thanissaro]
ျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ ရဟန္းမ်ားကို လူအမ်ားအထင္လြဲမွားေစရန္ လူသတ္၍ အေလာင္းကို ေဇတဝန္ေက်ာင္းအနီး၍ လာ၍ပစ္ထားေသာ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။
ဥဒ ၄.၉: ဥပေသနသုတ္ – Upasena Vaṅgantaputta [Thanissaro]
ရဟႏၲာ ျဖစ္သြားေသာ အရွင္ဥပေသနကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ေဟာၾကားေသာသုတ္ ျဖစ္ပါသည္။
ဥဒ ၄.၁၀: သာရိပုတၱဥပသမသုတ္ – Sāriputta [Thanissaro]
အနီးအနား၌ တရားထိုင္ေနေသာ အရွင္သာရိပုၾတာ၏ ၾကည္ညိဳဖြယ္အဆင္းကို ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးမြန္းေတာ္မူေသာ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။
၅ . ေသာဏဝဂ္ – The Chapter About Sona
ဥဒ ၅.၁: ပိယတရသုတ္ – The King [Thanissaro]
“ေလာကတြင္ မိမိကိုယ္သာ အခ်စ္ျမတ္ဆုံးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မိမိအက်ိဳးစီးပြါး လိုလားသူသည္ သူတစ္ပါးကို မညႇဥ္းဆဲရာ”ဟု ဆုံးမေသာသုတ္ျဖစ္သည္။
ဥဒ ၅.၂: အပၸါယုကသုတ္ – Short-lived [Thanissaro]
အသက္သည္တိုေတာင္းလွ၍ တရားက်င့္ႀကံၾကရန္ဆုံးမေသာ သုတ္ျဖစ္သည္။
ဥဒ ၅.၃: သုပၸဗုဒၶကု႒ိသုတ္ – The Leper [Thanissaro]
ျမတ္စြာဘုရား၏ တရားေတာ္ျဖင့္ ေသာတာပန္ျဖစ္သြားေသာ ႏူနာတစ္ဦး အေၾကာင္းျဖစ္သည္။
ဥဒ ၅.၄: ကုမာရကသုတ္ – Boys [Thanissaro]
ငါးဖမ္းေနေသာ ကေလးမ်ားကို ကိုယ္ခ်င္းစာတရားနားလည္ရန္ ဆုံးမေသာ သုတ္ျဖစ္ပါသည္။
ဥဒ ၅.၅: ဥေပါသထသုတ္ – The Observance Day/Uposatha [Ireland | Thanissaro]
သမုဒၵရာႏွင့္တူေသာ ဓမၼ၏ အရည္အခ်င္း ၈မ်ိဳးကို ေဟာထားပါသည္။
ဥဒ ၅.၆: ေသာဏသုတ္ – Soṇa [Thanissaro]
သူေဌးဘဝမွ ရဟန္းျပဳသြားေသာ အရွင္ေသာဏ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။ ဤသုတ္တြင္ ျမတ္စြာဘုရား လက္ထက္ေတာ္ကပင္ အ႒ကဝဂ္၌ ပါေသာ တစ္ဆယ့္ ေျခာက္သုတ္လုံးတို႔ကို ရြတ္ဖတ္ၾကသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ ထို႔ျပင္ ျမတ္စြာဘုရား၏ အသြင္အျပင္ကို “ၾကည္ညိဳ ဖြယ္ ပသာဒနီယဂုဏ္ကို ေဆာင္လ်က္ ၿငိမ္သက္ေသာ ဣေျႏၵ ၿငိမ္းေအးေသာ စိတ္ရွိေသာ အလြန္အကဲ ဆုံးမျခင္း အလြန္ အကဲ ၿငိမ္းေအးျခင္းသို႔ ေရာက္သည္ျဖစ္၍ ကိုယ္အမူအရာ ယဥ္ေက်းေသာ ႏွုတ္အမူအရာကို ေစာင့္ေရွာက္ေသာ မနိေျႏၵကို ေစာင့္စည္း ေတာ္မူ ေသာ ဆင္ေျပာင္ႀကီးသဖြယ္ျဖစ္ေသာ ထိုျမတ္စြာဘုရားကို ဖူးေျမာ္ရလတၱံ့”ဟု ၾကည္ညိဳဖြယ္ ေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ အရွင္ေသာဏသည္ “ခ်ိဳသာေသာ စကားကို ေျပာဆိုတတ္ကုန္ေသာ ငါ၏တပည့္ ရဟန္းတို႔တြင္ ကုဋိကဏၰ အမည္ရေသာ ေသာဏသည္ အျမတ္ဆုံးရဟန္း(ဧတဒဂၢ)ေပတည္း”ဟု ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးေျမာက္ေတာ္မူေသာ ရဟန္းျဖစ္သည္။ (အရွင္မဟာကစၥည္း ႏွင့္ အရွင္မဟာကစၥာန သည္တစ္ပါးတည္းျဖစ္သည္။)
ဥဒ ၅.၇: ကခၤါေရဝတသုတ္ – About Revata [Thanissaro]
အနီးအနား၌ တရားထိုင္ေနေသာ အရွင္ကခၤါေရဝတ၏ ၾကည္ညိဳဖြယ္အဆင္းကို ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးမြန္းေတာ္မူေသာ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။ အရွင္ကခၤါေရဝတသည္ ဈာန္၌ ေမြ႕ေလ်ာ္ကုန္ေသာ ငါ၏တပည့္ ရဟန္းတို႔တြင္ ထိုကခၤါေရဝတသည္ အျမတ္ဆုံးရဟန္း(ဧတဒဂၢ)ေပတည္းဟု ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးေျမာက္ေတာ္မူေသာ ရဟန္းျဖစ္သည္။
ဥဒ ၅.၈: သံဃေဘဒသုတ္ – Ānanda [Thanissaro]
သံဃစိတ္ဝမ္းကြဲရန္ ႀကံစည္ေသာ အရွင္ေဒဝဒတ္အေၾကာင္းကို မွတ္တမ္းတင္ထားပါသည္။
ဥဒ ၅.၉: သဓာယမာနသုတ္ – Jeering [Thanissaro]
ျပက္ရယ္ ေျပာဆိုေသာ လူငယ္တစ္သိုက္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ေဟာၾကားေသာသုတ္ ျဖစ္ပါသည္။
ဥဒ ၅.၁၀: စူဠပႏၴကသုတ္ – Cūḷa Panthaka [Thanissaro]
အနီးအနား၌ တရားထိုင္ေနေသာ အရွင္စူဠပႏၴက၏ ၾကည္ညိဳဖြယ္အဆင္းကို ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးမြမ္းေတာ္မူေသာ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။ အရွင္စူဠပႏၴကသည္ “စိတ္ျဖင့္ၿပီးေသာ ကိုယ္ကို ဖန္ဆင္းတတ္ကုန္ေသာ ႐ူပါဝစရဈာန္အရာ၌ ကၽြမ္းက်င္ လိမၼာကုန္ေသာ ငါ၏တပည့္ ရဟန္းတို႔တြင္ ထို စူဠပႏၴကသည္ အျမတ္ဆုံးရဟန္း(ဧတဒဂၢ)ေပတည္း”ဟု ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးေျမာက္ေတာ္မူေသာ ရဟန္းျဖစ္သည္။
၆ . ဇစၥႏၶဝဂ္ – Blind from Birth
ဥဒ ၆.၁: အာယုသခၤါေရာႆဇၨနသုတ္ – Relinquishment of the Life Force [Thanissaro]
မာရ္နတ္က ျမတ္စြာဘုရားကို ပရိနိဗၺာန္ျပဳရန္ ေလၽွာက္ထားေသာ သုတ္ျဖစ္သည္။
ဥဒ ၆.၂: သတၱဇဋိလသုတ္ – Seclusion [Thanissaro]
ရဟႏၲာပုဂၢိဳလ္ ခြဲျခားနည္းကို ျမတ္စြာဘုရားက ပေသနဒီေကာသလမင္းအား ေဟာၾကားေသာသုတ္ျဖစ္ပါသည္။
ဥဒ ၆.၃: ပေစၥဝကၡဏသုတ္ – It Was [Thanissaro]
ျမတ္စြာဘုရားသည္ မိမိ၏ပယ္ၿပီးေသာ မ်ားစြာေသာ အကုသိုလ္တရားယုတ္တို႔ႏွင့္ ပြါးမ်ားမွု ‘ဘာဝနာ’ ၏ ျပည့္စုံျခင္းသို႔ ေရာက္ကုန္ေသာ မ်ားစြာေသာ ကုသိုလ္တရားတို႔ကို ျပန္လည္ဆင္ျခင္ေတာ္မူေသာ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။
ဥဒ ၆.၄: ပဌမနာနာတိတၳိယသုတ္ – Sectarians (1) [Ireland | Thanissaro]
ျငင္းခုံၾကကုန္ေသာ သမဏျဗာဟၼဏတို႔ကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ မ်က္ကန္းမ်ားႏွင့္ဆင္ ဥပမာေပး၍ ဆုံးမေသာသုတ္ျဖစ္ပါသည္။
ဥဒ ၆.၅: ဒုတိယနာနာတိတၳိယသုတ္ – Sectarians (2) [Thanissaro] ျငင္းခုံၾကကုန္ေသာ သမဏျဗာဟၼဏတို႔ကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ ဆုံးမေသာသုတ္ျဖစ္ပါသည္။
ဥဒ ၆.၆: တတိယနာနာတိတၳိယသုတ္ – Sectarians (3) [Thanissaro]
ျငင္းခုံၾကကုန္ေသာ သမဏျဗာဟၼဏတို႔ကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ ဆုံးမေသာသုတ္ျဖစ္ပါသည္။ ဤသုတ္အဆုံးတြင္ သုခႏွင့္ ဒုကၡကို ငါျပဳ၏သို႔မဟုတ္ သူတစ္ပါးျပဳ၏ ဟူေသာ အယူမွာ မွားေသာအယူျဖစ္သည္ဟု ေဖာ္ျပထားပါသည္။
ဥဒ ၆.၇: သုဘူတိသုတ္ – Subhūti [Thanissaro]
အနီးအနား၌ တရားထိုင္ေနေသာ အရွင္သုဘူတိ၏ ၾကည္ညိဳဖြယ္အဆင္းကို ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးမြမ္းေတာ္မူေသာ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။ အရွင္သုဘူတိသည္ “ကိေလသာကင္းေသာ ေနျခင္းရွိကုန္ေသာ ျမတ္ေသာ အလွူကို ခံထိုက္ကုန္ေသာ ငါ၏တပည့္ ရဟန္းတို႔တြင္ ထိုသုဘူတိသည္ အျမတ္ဆုံးရဟန္း(ဧတဒဂၢ)ေပတည္း”ဟု ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးေျမာက္ေတာ္မူေသာ ရဟန္းျဖစ္သည္။
ဥဒ ၆.၈: ဂဏိကာသုတ္ – The Courtesan [Thanissaro]
ျပည့္တန္ဆာမတစ္ဦးအတြက္ သတ္ျဖတ္ၾကေသာ အုပ္စုႏွစ္စုကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ေဟာၾကားေသာသုတ္ ျဖစ္ပါသည္။
ဥဒ ၆.၉: ဥပါတိဓာဝႏၲိသုတ္ – Like Moths to the Flame/Rushing [Olendzki | Thanissaro] ပိုးဖလံတို႔ ဆီမီးကိုတိုးဝင္ၾကသည္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ေဟာၾကားေသာသုတ္ ျဖစ္ပါသည္။
ဥဒ ၆.၁၀: ဥပၸဇၨႏၲိသုတ္ – They Appear [Thanissaro]
ဘုရားပြင့္ျခင္းကို ပိုးစုန္းၾကဴးႏွင့္ ေနမင္း ဥပမာေပး၍ ေဟာထားေသာ သုတ္ျဖစ္သည္။
၇ . စူဠ၀ဂ္ – The Minor Chapter
ဥဒ ၇.၁: ပဌမလကု႑ကဘႏၵိယသုတ္ – Bhaddiya (1) [Thanissaro]
အရွင္သာရိပုၾတာအဆုံးအမျဖင့္ ရဟႏၲာ ဘဝရရွိသြားေသာ အရွင္လကု႑က ဘႏၵိယကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ေဟာၾကားေသာသုတ္ ျဖစ္ပါသည္။ အရွင္လကု႑က ဘႏၵိယသည္ “သာယာေသာ အသံရွိကုန္ေသာ ငါ၏တပည့္ ရဟန္းတို႔တြင္ ထို လကု႑ကဘဒၵိယသည္ အျမတ္ဆုံးရဟန္း(ဧတဒဂၢ)ေပတည္း”ဟု ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးေျမာက္ေတာ္မူေသာ ရဟန္းျဖစ္သည္။
ဥဒ ၇.၂: ဒုတိယလကု႑ကဘႏၵိယသုတ္ – Bhaddiya (2) [Thanissaro]
ရဟႏၲာ ဘဝရရွိသြားသည္ကို မရိပ္မိ၍ အရွင္သာရိပုၾတာက အရွင္လကု႑က ဘႏၵိယကို ဆက္လက္တရားေဟာျခင္းအား အေၾကာင္းျပဳ၍ ေဟာၾကားေသာသုတ္ ျဖစ္ပါသည္။
ဥဒ ၇.၃: ပဌမသတၱသုတ္ – Attached to Sensual Pleasures (1) [Thanissaro]
ကာမဂုဏ္တို႔၌ စြဲလန္းလြန္းေသာ သာဝတၳိျပည္သူ ျပည္သားတို႔ အေၾကာင္းျပဳ၍ ေဟာၾကားေသာသုတ္ ျဖစ္ပါသည္။
ဥဒ ၇.၄: ဒုတိယသတၱသုတ္ – Attached to Sensual Pleasures (2) [Thanissaro]
ကာမဂုဏ္တို႔၌ စြဲလန္းလြန္းေသာ သာဝတၳိျပည္သူ ျပည္သားတို႔ အေၾကာင္းျပဳ၍ ေဟာၾကားေသာသုတ္ ျဖစ္ပါသည္။
ဥဒ ၇.၅: အပရလကု႑ကဘဒၵိယသုတ္ – Another Discourse about Bhaddiya the Dwarf/The Dwarf [Nizamis | Thanissaro]
အရပ္ပု၍ အသြင္အျပင္နိမ့္က်ေသာ္လည္း အရွင္လကု႑က ဘႏၵိယကို ျမတ္စြာဘုရားက “ရဟန္းတို႔ ဤရဟန္းသည္ ႀကီးေသာ တန္ခိုးအာႏုေဘာ္ ရွိ၏။ ထိုရဟန္း မဝင္စားဖူးေသးေသာ သမာပတ္ဟူ၍ မရွိ သေလာက္ပင္ ျဖစ္၏”ဟု ခ်ီးမြမ္းေတာ္မူေသာ သုတ္ျဖစ္သည္။
ဥဒ ၇.၆: တဏွာသခၤယသုတ္ – The Ending of Craving [Thanissaro]
အနီးအနား၌ တရားထိုင္ေနေသာ အရွင္အညာသိေကာ႑ည၏ ၾကည္ညိဳဖြယ္အဆင္းကို ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးမြမ္းေတာ္မူေသာ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။ အရွင္အညာသိေကာ႑ညသည္ “ညဥ့္တို႔ကို သိကုန္ ‘ရဟန္းဝါရင့္ကုန္’ ေသာ ငါ၏တပည့္ ရဟန္းတို႔တြင္ ထို အညာသိေကာ႑ညသည္ အျမတ္ဆုံးရဟန္း(ဧတဒဂၢ)ေပတည္း”ဟု ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးေျမာက္ေတာ္မူေသာ ရဟန္းျဖစ္သည္။ အရွင္အညာသိေကာ႑ညသည္ ေသာတာပန္တည္၍ ပထမဆုံး အရိယာသံဃာဝင္ျဖစ္ေသာ ပဥၥဝဂၢီရဟန္းငါးပါးထဲမွ တစ္ပါးျဖစ္သည္။ သစၥာတရားကို ပထမဆုံး သိနားလည္ေသာေၾကာင့္ သိေသာ ေကာ႑ည (အညာသိေကာ႑ညိ) ဟု အမည္တြင္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ အရွင္အညာသိေကာ႑ညေသာတာပန္တည္ပုံကို သန ၅၆.၁၁ ၌ၾကည့္ပါ။
ဥဒ ၇.၇: ပပဥၥခယသုတ္ – The Ending of Objectification [Thanissaro]
ျမတ္စြာဘုရားသည္ မိမိ၏ပယ္ၿပီးေသာ ကိေလသာတို႔ႏွင့္တကြေသာ သညာ အစုတို႔ကို ျပန္လည္ ဆင္ျခင္ေတာ္မူေသာ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။
ဥဒ ၇.၈: ကစၥာနသုတ္ – Kaccāyana [Thanissaro]
အနီးအနား၌ တရားထိုင္ေနေသာ အရွင္မဟာကစၥည္း၏ ၾကည္ညိဳဖြယ္အဆင္းကို ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးမြန္းေတာ္မူေသာ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။ (အရွင္မဟာကစၥည္း ႏွင့္ အရွင္မဟာကစၥာန သည္တစ္ပါးတည္းျဖစ္သည္။)
ဥဒ ၇.၉: ဥဒပါနသုတ္ – The Well [Ireland | Thanissaro]
ထူဏရြာသား ပုဏၰားတို႔က ျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ ရဟန္းမ်ား ေသာက္သုံးေရမရေစရန္ ျမက္မ်ား ဖြဲမ်ားျဖင့္ ေရတြင္းကို ပိတ္ထားသည္ကို တန္ခိုးေတာ္ျဖင့္ ဖယ္ရွားေသာအေၾကာင္းျဖစ္သည္။
ဥဒ ၇.၁၀: ဥေတနသုတ္ – About King Udena [Thanissaro]
မိဖုရား သာမာဝတီႏွင့္ ေမာင္းမမ်ား မီးေလာင္ေသဆုံးသည္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ေဟာၾကားေသာသုတ္ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ ျမတ္စြာဘုရား၏တရားကို မိဖုရားျဖစ္၍ နန္းေတာ္မွထြက္ကာ ကိုယ္တိုင္မနာနိုင္ေသာေၾကာင့္ အေစခံ ခုဇၨဳတၱရာကို သြားေရာက္နာယူေစ၍ တစ္ဆင့္ျပန္လည္နာယူၾကေသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားျဖစ္ပါသည္။ ဣတိဝုတ္ ပါဠိေတာ္တစ္ခုလုံးမွာ အေစခံ ခုဇၨဳတၱရာ ျပန္လည္ေျပာၾကားေသာ တရားေတာ္မ်ားကို မွတ္တမ္းတင္ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ခုဇၨဳတၱရာသည္ “အၾကားအျမင္ မ်ားကုန္ေသာ ငါ၏တပည့္ ဥပါသိကာမတို႔တြင္ ထို ခုဇၨဳတၱရာသည္ အျမတ္ဆုံးဥပါသိကာမ (ဧတဒဂၢ)ေပတည္း”ဟု ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးေျမာက္ေတာ္မူေသာ ဥပါသိကာမျဖစ္သည္။
၈ . ပါဋလိဂါမိယဝဂ္ – The Chapter About Patali Village
ဥဒ ၈.၁: ပဌမနိဗၺာနပဋိသံယုတၱသုတ္ – Parinibbana (1)/Unbinding (1) [Ireland | Thanissaro]
ျမတ္စြာဘုရားက နိဗၺာန္၏ သေဘာသဘာဝကို ေဟာၾကားထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ဥဒ ၈.၂: ဒုတိယနိဗၺာနပဋိသံယုတၱသုတ္ – Parinibbana (2)/Unbinding (2) [Ireland | Thanissaro]
ျမတ္စြာဘုရားက နိဗၺာန္၏ သေဘာသဘာဝကို ေဟာၾကားထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ဥဒ ၈.၃: တတိယနိဗၺာနပဋိသံယုတၱသုတ္ – Parinibbana (3)/Unbinding (3) [Ireland | Thanissaro]
ျမတ္စြာဘုရားက နိဗၺာန္၏ သေဘာသဘာဝကို ေဟာၾကားထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ဥဒ ၈.၄: စတုတၳနိဗၺာနပဋိသံယုတၱသုတ္ – Parinibbana (4)/Unbinding (4) [Ireland | Thanissaro]
ျမတ္စြာဘုရားက နိဗၺာန္၏ သေဘာသဘာဝကို ေဟာၾကားထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ဥဒ ၈.၅: စုႏၵသုတ္ – Cunda [Thanissaro]
ျမတ္စြာဘုရား၏ ေနာက္ဆုံးစားရေသာ ဆြမ္းတစ္ႏွပ္ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။
ဥဒ ၈.၆: ပါဋလိဂါမိယသုတ္ – At Pāṭaligā Village [Thanissaro]
သီလ၏ အေရးႀကီးပုံႏွင့္ အက်ိဳးကို ေဖာ္ျပထားပါသည္။
ဥဒ ၈.၇: ဒြိဓာပထသုတ္ – A Fork in the Path [Thanissaro]
ျမတ္စြာဘုရား၏စကားကို နားမေထာင္ဘဲ လမ္းခြဲထြက္သြားေသာ ရဟန္းတစ္ပါး၏ အေၾကာင္းျပဳ၍ သူေတာ္ေကာင္းႏွင့္ ေပါင္းေဖာ္ရျခင္း၏ အက်ိဳးကို ေဟာထားပါသည္။
ဥဒ ၈.၈: ဝိသာခါသုတ္ – Visākhā [Thanissaro]
ေျမးမကြယ္လြန္၍ စိတ္ထိခိုက္ ေၾကကြဲေနေသာ ဝိသာခါသူေဌးမႀကီးကို ဆုံးမေသာ သုတ္ျဖစ္သည္။ ဝိသာခါသူေဌးမႀကီးသည္ “လွူဒါန္းျခင္း၌ ေမြ႕ေလ်ာ္ကုန္ေသာ ငါ၏တပည့္ ဥပါသိကာမတို႔တြင္ မိဂါရသူေဌး၏ အမိအရာ၌ တည္ေသာ ထို ဝိသာခါသည္ အျမတ္ဆုံးဥပါသိကာမ (ဧတဒဂၢ)ေပတည္း”ဟု ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးေျမာက္ေတာ္မူေသာ ဥပါသိကာမျဖစ္သည္။
ဥဒ ၈.၉: ပဌမဒဗၺသုတ္ – About Dabba Mallaputta (1) [Thanissaro]
အရွင္ဒဗၺ၏ ေတေဇာဓာတ္ျဖင့္ ေလထဲတြင္ထိုင္၍ ပရိနိဗၺာန္ျပဳသြားေသာ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။ အရွင္ဒဗၺသည္ ေက်ာင္းအိပ္ရာေနရာ ခင္းက်င္းစီမံတတ္ကုန္ေသာ ငါ၏တပည့္ ရဟန္းတို႔တြင္ မလႅာမင္း၏သား အၾကင္ ဒဗၺသည္ အျမတ္ဆုံးရဟန္း(ဧတဒဂၢ)ေပတည္းဟု ျမတ္စြာဘုရား ခ်ီးေျမာက္ေတာ္မူေသာ ရဟန္းျဖစ္သည္။
ဥဒ ၈.၁၀: ဒုတိယဒဗၺသုတ္ – About Dabba Mallaputta (2) [Thanissaro]
အရွင္ဒဗၺ၏ ေတေဇာဓာတ္ျဖင့္ ေလထဲတြင္ထိုင္၍ ပရိနိဗၺာန္ျပဳသြားေသာ အေၾကာင္းျဖစ္သည္။