သန ၃၆.၇: ပဌမ ေဂလညသုတ္

၂၅၅။ အခါတစ္ပါး၌ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေဝသာလီျပည္ မဟာဝုန္ေတာ ျပာသာဒ္ေဆာင္ေပါက္ေသာေက်ာင္း၌ (သီတင္းသံုး) ေနေတာ္မူ၏၊ ထိုအခါ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ညခ်မ္းအခါ တစ္ပါးတည္း ကိန္းေအာင္းရာမွ ထေတာ္မူလ်က္ သူနာေက်ာင္းရွိရာသို႔ ကပ္ေရာက္ေတာ္မူၿပီး၍ ခင္းထားအပ္ေသာ ေနရာ၌ ထိုင္ေနေတာ္မူၿပီးေသာ္ ရဟန္းတို႔ကို မိန္႔ေတာ္မူ၏- ရဟန္းတို႔ ရဟန္းသည္ ေအာက္ေမ့မႈ ‘သတိ’ ဆင္ျခင္ဉာဏ္ ‘သမၸဇဥ္’ ရွိသည္ ျဖစ္၍ အခ်ိန္အခါကို ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနရာ၏၊ ဤသည္ကား သင္တို႔အား ငါတို႔၏အဆံုးအမတည္း။

ရဟန္းတို႔ အဘယ္သို႔လွ်င္ ရဟန္းသည္ ေအာက္ေမ့မႈ ‘သတိ’ရွိသူ ျဖစ္သနည္း။ ရဟန္းတို႔ ဤသာသနာေတာ္၌ ရဟန္းသည္ ႐ုပ္အေပါင္း၌ ႐ုပ္အေပါင္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈလ်က္ ျပင္းစြာ အားထုတ္အပ္ေသာ လုံ႔လရွိသည္ ျဖစ္၍ ဆင္ျခင္ဉာဏ္’သမၸဇဥ္’ ေအာက္ေမ့မႈ’သတိ’ရွိသည္ ျဖစ္၍ ေလာက၌ မက္ေမာျခင္း ‘အဘိဇၩာ’ ႏွလံုးမသာျခင္း ‘ေဒါမနႆ’ကို ပယ္ေဖ်ာက္၍ ေနထိုင္၏။ ေဝဒနာတို႔၌ ။ပ။ စိတ္၌ ။ပ။ သေဘာတရားတို႔၌ သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈလ်က္ ျပင္းစြာ အားထုတ္အပ္ေသာ လုံ႔လရွိသည္ ျဖစ္၍ ဆင္ျခင္ဉာဏ္ ‘သမၸဇဥ္’ ေအာက္ေမ့မႈ ‘သတိ’ ရွိသည္ ျဖစ္၍ ေလာက၌ မက္ေမာျခင္း’အဘိဇၩာ’ ႏွလံုး မသာျခင္း’ေဒါမနႆ’ကို ပယ္ေဖ်ာက္၍ ေနထိုင္၏။ ရဟန္းတို႔ ဤသို႔လွ်င္ရဟန္းသည္ သတိရွိသူ ျဖစ္၏။

ရဟန္းတို႔ အဘယ္သို႔လွ်င္ ရဟန္းသည္ ဆင္ျခင္ဉာဏ္ ‘သမၸဇဥ္’ရွိသူ ျဖစ္သနည္း။ ရဟန္းတို႔ ဤသာသနာေတာ္၌ ရဟန္းသည္ ေရွ႕သို႔ တက္ရာ ေနာက္သို႔ ဆုတ္ရာ၌ သိလ်က္ ျပဳေလ့ရွိ၏၊ တူ႐ူၾကည့္ရာ တေစာင္းၾကည့္ရာ၌ သိလ်က္ ျပဳေလ့ရွိ၏၊ ေကြးရာဆန္႔ရာ၌ သိလ်က္ ျပဳေလ့ရွိ၏၊ ဒုကုဋ္သပိတ္ သကၤန္းကို ေဆာင္ရာ၌ သိလ်က္ ျပဳေလ့ရွိ၏၊ စားရာ ေသာက္ရာ ခဲရာ လ်က္ရာ၌ သိလ်က္ျပဳေလ့ရွိ၏၊ က်င္ႀကီး က်င္ငယ္ စြန္႔ရာ၌ သိလ်က္ ျပဳေလ့ရွိ၏၊ သြားရာ ရပ္ရာ ထိုင္ရာ အိပ္ရာ ႏိုးရာေျပာဆိုရာ ဆိတ္ဆိတ္ ေနရာ၌ သိလ်က္ ျပဳေလ့ရွိ၏။ ရဟန္းတို႔ ဤသို႔လွ်င္ ရဟန္းသည္ ဆင္ျခင္ဉာဏ္’သမၸဇဥ္ ‘ ရွိသူ ျဖစ္၏။ ရဟန္းတို႔ ရဟန္းသည္ ေအာက္ေမ့မႈ ‘သတိ’ ဆင္ျခင္ဉာဏ္ ‘သမၸဇဥ္’ ရွိသည္ျဖစ္၍ အခ်ိန္အခါကို ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနရာ၏၊ ဤသည္ကား သင္တို႔အား ငါတို႔၏ အဆံုးအမတည္း။

ရဟန္းတို႔ ဤသို႔ေအာက္ေမ့မႈ ‘သတိ’ ဆင္ျခင္ဉာဏ္ ‘သမၸဇဥ္’ ရွိသည္ ျဖစ္၍ မေမ့မေလ်ာ့ ျပင္းစြာအားထုတ္လ်က္ နိဗၺာန္သို႔ ေစလႊတ္အပ္ေသာ စိတ္ရွိသည္ ျဖစ္၍ ေနေသာ သူအား သုခေဝဒနာ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့မူ ထိုသူသည္ ”ငါ့အား ဤသုခေဝဒနာ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ေပၿပီ၊ ထိုသုခေဝဒနာကား အစြဲျပဳ၍ သာ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့၏၊ အစြဲမျပဳဘဲ ျဖစ္ေပၚလာသည္ မဟုတ္။ အဘယ္ကို အစြဲျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚလာသနည္း၊ ဤခႏၶာကိုယ္ကိုပင္ အစြဲျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚလာ၏။ ဤခႏၶာကိုယ္သည္ကား မျမဲေသာသေဘာ ျပဳျပင္အပ္ေသာသေဘာ အေၾကာင္းကို အစြဲျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚျခင္းသေဘာ ရွိ၏၊ မျမဲေသာသေဘာ ျပဳျပင္အပ္ေသာသေဘာအေၾကာင္းကို အစြဲျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚျခင္းသေဘာရွိေသာ ခႏၶာကိုယ္ကို အစြဲျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚလာေသာ သုခေဝဒနာကား အဘယ္မွာ ျမဲႏိုင္လိမ့္မည္နည္း”ဟု သိ၏။ ထိုသူသည္ ခႏၶာကိုယ္၌လည္းေကာင္း၊ သုခေဝဒနာ၌လည္းေကာင္း မျမဲျခင္းသေဘာကို မျပတ္႐ႈလ်က္ ေန၏၊ ပ်က္စီးျခင္းသေဘာကို မျပတ္႐ႈလ်က္ ေန၏၊ စြဲမက္မႈ ကင္းကြာျခင္းသေဘာကို မျပတ္႐ႈလ်က္ ေန၏၊ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းျခင္းသေဘာကို မျပတ္႐ႈလ်က္ ေန၏၊ စြန္႔ပစ္ျခင္းသေဘာကို မျပတ္႐ႈလ်က္ ေန၏။ ခႏၶာကိုယ္၌လည္းေကာင္း၊ သုခေဝဒနာ၌လည္းေကာင္း မျမဲျခင္းသေဘာကို မျပတ္႐ႈလ်က္ ေနေသာ ပ်က္စီးျခင္းသေဘာကို မျပတ္႐ႈလ်က္ ေနေသာ စြဲမက္မႈကင္းကြာျခင္းသေဘာကို မျပတ္႐ႈလ်က္ ေနေသာ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းျခင္းသေဘာကို မျပတ္႐ႈလ်က္ ေနေသာစြန္႔ပစ္ ျခင္းသေဘာကို မျပတ္႐ႈလ်က္ ေနေသာ ထိုရဟန္းအား ခႏၶာကိုယ္၌လည္းေကာင္း၊ သုခေဝဒနာ၌လည္း ေကာင္း ရာဂါႏုသယသည္ ေပ်ာက္ကင္း၏။

ရဟန္းတို႔ ဤသို႔ ေအာက္ေမ့မႈ ‘သတိ’ ဆင္ျခင္ဉာဏ္ ‘သမၸဇဥ္’ ရွိသည္ ျဖစ္၍ မေမ့မေလ်ာ့ ျပင္းစြာအားထုတ္လ်က္ နိဗၺာန္သို႔ ေစလႊတ္အပ္ေသာ စိတ္ရွိေသာ ထိုရဟန္းအား ဒုကၡေဝဒနာ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့မူထိုသူသည္ ”ငါ့အား ဤဒုကၡေဝဒနာ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ေပၿပီ၊ ထိုဒုကၡေဝဒနာကား အစြဲျပဳ၍ သာ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့၏၊ အစြဲမျပဳဘဲ ျဖစ္ေပၚလာသည္ မဟုတ္။ အဘယ္ကို အစြဲျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚလာသနည္း၊ ဤခႏၶာကိုယ္ကိုပင္ အစြဲျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚလာ၏။ ဤခႏၶာကိုယ္သည္ကား မျမဲေသာ သေဘာ ျပဳျပင္အပ္ေသာ သေဘာအေၾကာင္းကို အစြဲျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚျခင္း သေဘာရွိ၏။ မျမဲေသာ သေဘာ ျပဳျပင္အပ္ေသာ သေဘာအေၾကာင္းကို အစြဲျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚျခင္းသေဘာရွိေသာ ခႏၶာကိုယ္ကို အစြဲျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ဒုကၡေဝဒနာကား အဘယ္မွာ ျမဲႏိုင္လိမ့္မည္နည္း”ဟု သိ၏။ ထိုသူသည္ ခႏၶာကိုယ္၌လည္းေကာင္း၊ ဒုကၡေဝဒနာ၌လည္းေကာင္း မျမဲျခင္းသေဘာကို မျပတ္႐ႈလ်က္ ေန၏၊ ပ်က္စီးျခင္းသေဘာကို မျပတ္႐ႈလ်က္ ေန၏၊ စြဲမက္မႈ ကင္းကြာျခင္းသေဘာကို မျပတ္႐ႈလ်က္ ေန၏၊ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းျခင္းသေဘာကို မျပတ္႐ႈလ်က္ ေန၏၊ စြန္႔ပစ္ျခင္းသေဘာကို မျပတ္႐ႈလ်က္ ေန၏။ ခႏၶာကိုယ္၌လည္းေကာင္း၊ ဒုကၡေဝဒနာ၌လည္းေကာင္း မျမဲျခင္းသေဘာကို မျပတ္႐ႈလ်က္ ေနေသာ။ပ။ စြန္႔ပစ္ျခင္းသေဘာကို မျပတ္႐ႈလ်က္ ေနေသာ ထိုရဟန္းအား ခႏၶာကိုယ္၌လည္းေကာင္း၊ ဒုကၡေဝဒနာ၌လည္းေကာင္း ပဋိဃာႏုသယသည္ ေပ်ာက္ကင္း၏။

ရဟန္းတို႔ ဤသို႔ ေအာက္ေမ့မႈ ‘သတိ’ ဆင္ျခင္ဉာဏ္ ‘သမၸဇဥ္’ ရွိသည္ ျဖစ္၍ မေမ့မေလ်ာ့ ျပင္းစြာအားထုတ္လ်က္ နိဗၺာန္သို႔ ေစလႊတ္အပ္ေသာ စိတ္ရွိေသာ ထိုရဟန္းအား ဥေပကၡာေဝဒနာျဖစ္ေပၚလာခဲ့မူ ထိုသူသည္ ”ငါ့အား ဤဥေပကၡာေဝဒနာ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေပၿပီ၊ ဥေပကၡာေဝဒနာကားအစြဲျပဳ၍ သာ ျဖစ္ေပၚခဲ့၏၊ အစြဲမျပဳဘဲ ျဖစ္ေပၚလာသည္ မဟုတ္။ အဘယ္ကို အစြဲျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚလာသနည္း၊ ဤခႏၶာကိုယ္ကိုပင္ အစြဲ ျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚလာ၏။ ဤခႏၶာကိုယ္သည္ကား မျမဲေသာသေဘာ ျပဳျပင္အပ္ေသာ သေဘာ အေၾကာင္းကို အစြဲျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚျခင္းသေဘာရွိ၏။ မျမဲေသာ သေဘာျပဳျပင္အပ္ေသာ သေဘာ အေၾကာင္းကို အစြဲျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚျခင္းသေဘာရွိေသာ ခႏၶာကိုယ္ကို အစြဲျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ဥေပကၡာေဝဒနာကား အဘယ္မွာ ျမဲႏိုင္လိမ့္မည္နည္း”ဟု သိ၏။ ထိုသူသည္ခႏၶာကိုယ္၌လည္းေကာင္း၊ ဥေပကၡာေဝဒနာ၌လည္းေကာင္း မျမဲျခင္းသေဘာကို မျပတ္႐ႈလ်က္ ေန၏၊ ပ်က္စီးျခင္းသေဘာကို မျပတ္႐ႈလ်က္ ေန၏၊ စြဲမက္မႈ ကင္းကြာ ျခင္းသေဘာကို မျပတ္႐ႈလ်က္ ေန၏၊ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းျခင္းသေဘာကို မျပတ္႐ႈလ်က္ ေန၏၊ စြန္႔ပစ္ျခင္းသေဘာကို မျပတ္႐ႈလ်က္ ေန၏။

ခႏၶာကိုယ္၌လည္းေကာင္း၊ ဥေပကၡာေဝဒနာ၌လည္းေကာင္း မျမဲျခင္းသေဘာကို မျပတ္႐ႈလ်က္ေနေသာ။ပ။ စြန္႔ပစ္ျခင္းသေဘာကို မျပတ္႐ႈလ်က္ ေနေသာ ထိုရဟန္းအား ခႏၶာကိုယ္၌လည္းေကာင္း၊ ဥေပကၡာေဝဒနာ၌လည္းေကာင္း အဝိဇၨာႏုသယသည္ ေပ်ာက္ကင္း၏။

ထိုသူသည္ သုခေဝဒနာကို ခံစားခဲ့မူ ထိုေဝဒနာကား မျမဲဟု သိ၏၊ လႊမ္းမိုး၍ မျဖစ္ေသာ တရားဟုသိ၏၊ မႏွစ္သက္အပ္ေသာ တရားဟု သိ၏၊ ဒုကၡေဝဒနာကို ခံစားခဲ့မူ။ပ။ ဥေပကၡာေဝဒနာကို ခံစားခဲ့မူထိုေဝဒနာကား မျမဲဟု သိ၏၊ လႊမ္းမိုး၍ မျဖစ္ေသာ တရားဟု သိ၏၊ မႏွစ္သက္အပ္ေသာ တရားဟုသိ၏။ ထိုသူသည္ သုခေဝဒနာကို ခံစားခဲ့မူ (ကိေလသာႏွင့္) မယွဥ္စပ္သည္ ျဖစ္၍ ထိုေဝဒနာကို ခံစား၏။ ဒုကၡေဝဒနာကို ခံစားခဲ့မူ (ကိေလသာႏွင့္) မယွဥ္စပ္သည္ ျဖစ္၍ ထိုေဝဒနာကို ခံစား၏။ ဥေပကၡာေဝဒနာကို ခံစားခဲ့မူ (ကိေလသာႏွင့္) မယွဥ္စပ္သည္ ျဖစ္၍ ထိုေဝဒနာကို ခံစား၏။ ထိုသူသည္ခႏၶာကိုယ္ အပိုင္းအျခားရွိေသာ ေဝဒနာကို ခံစားသည္ရွိေသာ္ ”ခႏၶာကိုယ္ အပိုင္းအျခားရွိေသာေဝဒနာကို ခံစား၏” ဟူ၍ သိ၏။ အသက္ အပိုင္းအျခားရွိေသာ ေဝဒနာကို ခံစားသည္ရွိေသာ္ ”အသက္အပိုင္းအျခားရွိေသာ ေဝဒနာကို ခံစား၏”ဟူ၍ သိ၏။ ခႏၶာကိုယ္ပ်က္စီး၍ အသက္ကုန္ဆံုးသည္မွအထက္ကာလ၌ ဤဘဝ၌ ပင္လွ်င္ ခံစားမႈဟူသမွ်တို႔သည္ မႏွစ္သက္အပ္ကုန္သည္ ျဖစ္၍ ၿငိမ္းေအးကုန္လတၱံ႕ဟု သိ၏။

ရဟန္းတို႔ ဥပမာေသာ္ကား ဆီကို အစြဲျပဳ၍လည္းေကာင္း၊ မီးစာကို အစြဲျပဳ၍လည္းေကာင္း ဆီမီးသည္ ေတာက္ေနရာ၏။ ထိုဆီ၏လည္းေကာင္း၊ ထိုမီးစာ၏လည္းေကာင္း ကုန္ခန္းျခင္းေၾကာင့္ပင္လွ်င္ေလာင္စာ မရွိသည္ျဖစ္၍ ၿငိမ္းေလရာ၏။ ရဟန္းတို႔ ဤအတူပင္ ရဟန္းသည္ ခႏၶာကိုယ္ အပိုင္းအျခားရွိေသာ ေဝဒနာကို ခံစားသည္ရွိေသာ္ ”ခႏၶာကိုယ္ အပိုင္းအျခားရွိေသာ ေဝဒနာကို ခံစား၏ ”ဟူ၍ သိ၏၊ အသက္ အပိုင္းအျခားရွိေသာ ေဝဒနာကို ခံစားသည္ရွိေသာ္ ”အသက္ အပိုင္းအျခားရွိေသာ ေဝဒနာကိုခံစား၏ ”ဟူ၍ သိ၏၊ ခႏၶာကိုယ္ပ်က္ စီး၍ အသက္ ကုန္ဆံုးသည္မွ အထက္ကာလ၌ ဤဘဝ၌ ပင္လွ်င္ခံစားမႈဟူသမွ်တို႔သည္ မႏွစ္သက္အပ္ကုန္သည္ ျဖစ္၍ ၿငိမ္းေအးကုန္လတၱံ႕ဟု သိ၏ဟု (မိန္႔ေတာ္မူ၏)။

သတၱမသုတ္။