သန ၄၇.၁၀: ဘိကၡဳႏုပႆယသုတ္

၃၇၆။ ထိုအခါ အသွ်င္အာနႏၵာသည္ နံနက္အခ်ိန္ သကၤန္းကို ျပင္ဝတ္၍ သပိတ္သကၤန္းကို ယူေဆာင္လ်က္ ရဟန္းမတို႔၏ ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းသို႔ ခ်ဥ္းကပ္ၿပီးလွ်င္ ခင္းထားေသာ ေနရာ၌ထိုင္ေန၏။ ထိုအခါ မ်ားစြာေသာ ရဟန္းမတို႔သည္ အသွ်င္အာနႏၵာထံသို႔ ခ်ဥ္းကပ္ကုန္၍အသွ်င္အာနႏၵာကို ရွိခိုး လ်က္ တစ္ခုေသာ ေနရာ၌ ထိုင္ေနကုန္ၿပီးေသာ္ ဤစကားကိုေလွ်ာက္ထားကုန္၏-

အသွ်င္ဘုရား အာနႏၵာ ဤသာသနာေတာ္ဝယ္ သတိပ႒ာန္ေလးပါးတို႔၌ စိတ္ကို ေကာင္းစြာ တည္ေစ၍ ေနကုန္ေသာ ရဟန္းမ မ်ားစြာတို႔သည္ ေရွ႕တရားထူးထက္ ျမတ္ေသာ ေနာက္တရားထူးကိုေကာင္းစြာ သိပါကုန္၏ဟု ေလွ်ာက္ကုန္၏။ ႏွမတို႔ ဤစကားသည္ ဤအတိုင္း မွန္၏၊ ႏွမတို႔ ဤစကားသည္ ဤအတိုင္း မွန္၏။ တစ္ဦးဦးေသာ ရဟန္းသည္လည္းေကာင္း၊ ရဟန္းမသည္လည္းေကာင္း သတိပ႒ာန္ေလးပါးတို႔၌ စိတ္ကို ေကာင္းစြာ တည္ေစ၍ ေနခဲ့မူ ထိုသူသည္ ”ေရွ႕တရားထူးထက္ ျမတ္ေသာေနာက္တရားထူးကို ေကာင္းစြာ သိလိမ့္မည္”ဟူေသာ ဤအေၾကာင္းကို (မခြၽတ္ ရလိမ့္မည္ဟု) ေမွ်ာ္လင့္အပ္၏ဟု မိန္႔ေတာ္မူ၏။

ထို႔ေနာက္ အသွ်င္အာနႏၵာသည္ ထိုရဟန္းမတို႔အား တရားစကားျဖင့္ အက်ဳိးစီးပြားကို ျပလ်က္တရားကို ေဆာက္တည္ေစကာ တရားက်င့္သံုးရန္ ထက္သန္ရႊင္လန္းေစေတာ္မူၿပီးလွ်င္ ေနရာမွ ထကာဖဲသြားေလ၏။ ထို႔ေနာက္ အသွ်င္အာနႏၵာသည္ သာဝတၳိျပည္၌ ဆြမ္းခံလွည့္လည္၍ ဆြမ္းစားၿပီးေနာက္ဆြမ္းစားရာအရပ္မွ ဖဲခြာၿပီးေသာ္ ျမတ္စြာဘုရားထံသို႔ ခ်ဥ္းကပ္၍ ျမတ္စြာဘုရားကို ရွိခိုးၿပီးလွ်င္ တစ္ခုေသာ ေနရာ၌ ထိုင္ေန၏၊ တစ္ခုေသာ ေနရာ၌ ထိုင္ေနၿပီးေသာ္ ျမတ္စြာဘုရားအား ဤစကားကိုေလွ်ာက္ ၏-

”အသွ်င္ဘုရား အကြၽႏု္ပ္သည္ ယေန႔နံနက္အခ်ိန္၌ သကၤန္းကို ျပင္ဝတ္ၿပီးလွ်င္ သပိတ္သကၤန္းကိုယူေဆာင္လ်က္ ရဟန္းမတို႔၏ ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းသို႔ ခ်ဥ္းကပ္ၿပီးလွ်င္ ခင္းထားေသာ ေနရာ၌ ထိုင္ေနပါ၏၊ ထိုအခါ မ်ားစြာေသာ ရဟန္းမတို႔သည္ အကြၽႏု္ပ္ထံသို႔ ခ်ဥ္းကပ္ကုန္၍ အကြၽႏု္ပ္ကို ရွိခိုးၿပီးလွ်င္တစ္ခုေသာ ေနရာ၌ ထိုင္ေနကုန္ၿပီးေသာ္ အကြၽႏု္ပ္အား ဤစကားကို ေလွ်ာက္ထားပါကုန္၏- ”အသွ်င္ဘုရား အာနႏၵာ ဤသာသနာေတာ္ဝယ္ သတိပ႒ာန္ေလးပါးတို႔၌ စိတ္ကို ေကာင္းစြာ တည္ေစ၍ ေနကုန္ေသာ ရဟန္းမ မ်ားစြာတို႔သည္ ေရွ႕တရားထူးထက္ ျမတ္ေသာ ေနာက္တရားထူးကို ေကာင္းစြာ သိပါကုန္၏”ဟု (ဤသို႔ ေလွ်ာက္ၾကပါ၏)။ အသွ်င္ဘုရား ဤသို႔ ေလွ်ာက္ကုန္ေသာ ထိုရဟန္းမတို႔အား ‘ႏွမတို႔ ဤစကားသည္ ဤအတိုင္း မွန္၏၊ ဤစကားသည္ ဤအတိုင္း မွန္၏။ တစ္ဦးဦးေသာ ရဟန္းသည္လည္းေကာင္း၊ ရဟန္းမသည္လည္းေကာင္း သတိပ႒ာန္ေလးပါးတို႔၌ စိတ္ကို ေကာင္းစြာ တည္ေစ၍ေနခဲ့မူ ထိုသူသည္ ေရွ႕တရားထူးထက္ ျမတ္ေသာ ေနာက္တရားထူးကို ေကာင္းစြာ သိလိမ့္မည္ဟူေသာဤအေၾကာင္းကို (မခြၽတ္ ရလိမ့္မည္ဟု) ေမွ်ာ္လင့္အပ္ေပ၏’ ဟူ၍ ေျပာလိုက္ပါ၏”ဟု ေလွ်ာက္၏။

အာနႏၵာ ဤစကားသည္ ဤအတိုင္း မွန္၏၊ အာနႏၵာ ဤစကားသည္ ဤအတိုင္း မွန္၏။ အာနႏၵာတစ္ဦးဦးေသာ ရဟန္းသည္လည္းေကာင္း၊ ရဟန္းမသည္လည္းေကာင္း သတိပ႒ာန္ေလးပါးတို႔၌ စိတ္ကိုေကာင္းစြာ တည္ေစ၍ ေနခဲ့မူ ထိုသူသည္ ေရွ႕တရားထူးထက္ ျမတ္ေသာ ေနာက္တရားထူးကိုေကာင္းစြာ သိလိမ့္မည္ဟူေသာ ဤအေၾကာင္းကို (မခြၽတ္ ရလိမ့္မည္ဟု) ေမွ်ာ္လင့္အပ္၏။

အဘယ္ေလးပါးတို႔နည္း။ အာနႏၵာ ဤသာသနာေတာ္၌ ရဟန္းသည္ ျပင္းစြာ အားထုတ္ေသာလုံ႔လရွိသည္ ျဖစ္၍ ဆင္ျခင္ဉာဏ္ ‘သမၸဇဥ္’ ေအာက္ေမ့မႈ ‘သတိ’ရွိသည္ ျဖစ္၍ ေလာက၌အဘိဇၩာ ေဒါမန ႆကို ပယ္ေဖ်ာက္လ်က္ ႐ုပ္အေပါင္း၌ ႐ုပ္အေပါင္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည့္ျဖစ္၍ ေန၏၊ ႐ုပ္ အေပါင္း၌ ႐ုပ္အေပါင္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ ျဖစ္၍ ေနေသာ ထိုရဟန္းအား႐ုပ္အေပါင္းလွ်င္ အာ႐ံုရွိသည္ ျဖစ္၍ ကိုယ္၌ (ကိေလသာ) ပူပန္ျခင္းသည္လည္းေကာင္း၊ စိတ္၏တြန္႔တိုဆုတ္နစ္ျခင္းသည္ လည္းေကာင္း ျဖစ္၏၊ ျပင္ပ၌မူလည္း စိတ္သည္ ပ်ံ႕လြင့္၏။ အာနႏၵာထိုရဟန္းသည္ ၾကည္ညိဳဖြယ္ျဖစ္ ေသာ တစ္စံုတစ္ခုေသာအာ႐ံု၌ စိတ္ကို ထားအပ္၏၊ ၾကည္ညိဳဖြယ္ျဖစ္ေသာ တစ္စံုတစ္ခုေသာအာ႐ံု၌ စိတ္ကို ထားေသာ ရဟန္းအား ဝမ္းေျမာက္ျခင္းသည္ျဖစ္၏၊ ဝမ္းေျမာက္ေသာ ရဟန္းအား ႏွစ္သိမ့္မႈ ‘ပီတိ’ ျဖစ္၏၊ ႏွစ္သိမ့္ေသာ စိတ္ရွိေသာ ရဟန္း၏ကိုယ္သည္ ၿငိမ္းခ်မ္း၏၊ ကိုယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေသာ ရဟန္း သည္ ခ်မ္းသာကို ခံစား၏၊ ခ်မ္းသာေသာရဟန္း၏ စိတ္သည္ တည္ၾကည္၏၊ ထိုတည္ၾကည္ေသာ ရဟန္းသည္ ”အၾကင္အက်ဳိးငွါ ငါသည္ စင္စစ္စိတ္ကို ထား၏၊ ငါ့အား ထိုအက်ဳိးသည္ ၿပီးျပည့္စံုၿပီ၊ ယခု (ၾကည္ညိဳဖြယ္အာ႐ံုမွ) စိတ္ကို႐ုပ္သိမ္းေတာ့အံ့”ဟု ဤသို႔ ဆင္ျခင္၏။ ထိုရဟန္းသည္ (ၾကည္ညိဳ ဖြယ္အာ႐ံုမွ) စိတ္ကို ႐ုပ္လည္း႐ုပ္သိမ္း၏၊ ၾကံလည္း မၾကံစည္၊ သံုးလည္း မသံုးသပ္၊ ”ငါသည္ မၾကံစည္၊ မသံုးသပ္၊ အဇၩတၱသႏၲာန္၌ သတိရွိသည္ ျဖစ္၍ ခ်မ္းသာ၏”ဟု သိ၏။

အာနႏၵာ ေနာက္တစ္မ်ဳိးကား ရဟန္းသည္ ေဝဒနာတို႔၌။ပ။ စိတ္၌။ပ။ ျပင္းစြာ အားထုတ္ေသာလုံ႔လရွိသည္ ျဖစ္၍ ဆင္ျခင္ဉာဏ္ ‘သမၸဇဥ္’ ေအာက္ေမ့မႈ ‘သတိ’ရွိသည္ ျဖစ္၍ ေလာက၌အဘိဇၩာ ေဒါမနႆကို ပယ္ေဖ်ာက္လ်က္ သေဘာတရားတို႔၌ သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္႐ႈေလ့ရွိသည္ ျဖစ္၍ ေန၏။ သေဘာတရားတို႔၌ သေဘာတရားတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ ျဖစ္၍ေနေသာ ထိုရဟန္း အား သေဘာတရားတို႔လွ်င္ အာ႐ံုရွိသည္ ျဖစ္၍ ကိုယ္၌ပူပန္ျခင္းသည္လည္းေကာင္း၊ စိတ္၏ တြန္႔တို ဆုတ္နစ္ျခင္းသည္လည္းေကာင္း ျဖစ္၏၊ အပ၌မူလည္းစိတ္သည္ ပ်ံ႕လြင့္၏။ အာနႏၵာ ထိုရဟန္းသည္ ၾကည္ညိဳဖြယ္ျဖစ္ေသာ တစ္စံုတစ္ခုေသာအာ႐ံု၌ စိတ္ကိုထားအပ္၏၊ ၾကည္ညိဳဖြယ္ျဖစ္ေသာ တစ္စံုတစ္ခု ေသာအာ႐ံု၌ စိတ္ကို ထားေသာ ရဟန္းအားဝမ္းေျမာက္ျခင္းသည္ ျဖစ္၏၊ ဝမ္းေျမာက္ေသာ ရဟန္း အား ႏွစ္သိမ့္မႈ ‘ပီတိ’ ျဖစ္၏၊ ႏွစ္သိမ့္ေသာစိတ္ရွိေသာ ရဟန္း၏ ကိုယ္သည္ ၿငိမ္းခ်မ္း၏၊ ကိုယ္ၿငိမ္း ခ်မ္းေသာ ရဟန္းသည္ ခ်မ္းသာကို ခံစား၏၊ ခ်မ္းသာေသာ ရဟန္း၏ စိတ္သည္ တည္ၾကည္၏၊ ထို တည္ၾကည္ေသာ ရဟန္းသည္ ”အၾကင္အက်ဳိးငွါငါသည္ စင္စစ္ စိတ္ကို ထား၏၊ ငါ့အား ထိုအက်ဳိး သည္ ၿပီးျပည့္စံုၿပီ၊ ယခု (ၾကည္ညိဳဖြယ္အာ႐ံုမွ) စိတ္ကို ႐ုပ္သိမ္းေတာ့အံ့”ဟု ဤသို႔ ဆင္ျခင္၏။ ထို ရဟန္းသည္ (ၾကည္ညိဳဖြယ္အာ႐ံုမွ) စိတ္ကို႐ုပ္လည္း ႐ုပ္သိမ္း၏၊ ၾကံလည္း မၾကံစည္၊ သံုးလည္း မသံုးသပ္၊ ”ငါသည္ မၾကံစည္၊ မသံုးသပ္၊ အဇၩတၱသႏၲာန္၌ သတိရွိသည္ ျဖစ္၍ ခ်မ္းသာ၏”ဟု သိ၏။ အာနႏၵာ ဤသို႔လွ်င္ စိတ္ကို ထား၍ပြားမ်ားျခင္း ျဖစ္၏။

အာနႏၵာ အဘယ္သို႔လွ်င္ စိတ္ကို မထားမူ၍ ပြားမ်ားျခင္း ျဖစ္သနည္း။ အာနႏၵာ ရဟန္းသည္ျပင္ပ (အာ႐ံု) ၌ စိတ္ကို မထားမူ၍ ‘ငါ၏ စိတ္ကို ျပင္ပ (အာ႐ံု) ၌ မထား’ဟု သိ၏။ ထို႔ေနာက္ ‘ငါ၏စိတ္သည္ ေနာက္၌လည္းေကာင္း၊ ေရွ႕၌လည္းေကာင္း မက်ံဳ႕၊ လြတ္၏၊ မေတာင့္တ’ဟု သိ၏။ ထို႔ျပင္လည္း ‘(ငါသည္) ျပင္းစြာ အားထုတ္ေသာ လုံ႔လရွိသည္ ျဖစ္၍ ဆင္ျခင္ဉာဏ္ ‘သမၸဇဥ္’ ေအာက္ေမ့မႈ ‘သတိ’ ရွိသည္ ျဖစ္၍ ႐ုပ္အေပါင္း၌ ႐ုပ္အေပါင္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ ျဖစ္၍ ေန၏၊ ခ်မ္းသာ၏’ဟု သိ၏။

အာနႏၵာ ရဟန္းသည္ ျပင္ပ (အာ႐ံု) ၌ စိတ္ကို မထားမူ၍ ‘ငါ၏ စိတ္ကို ျပင္ပ (အာ႐ံု) ၌ မထား’ဟုသိ၏။ ထို႔ေနာက္ ‘ငါ၏ စိတ္သည္ ေနာက္၌လည္းေကာင္း၊ ေရွ႕၌လည္းေကာင္း မက်ံဳ႕၊ လြတ္၏၊ မေတာင့္ တ’ဟု သိ၏။ ထို႔ျပင္လည္း ‘(ငါသည္) ျပင္းစြာ အားထုတ္ေသာ လုံ႔လရွိသည္ ျဖစ္၍ဆင္ျခင္ဉာဏ္ ‘သမၸဇဥ္’ ေအာက္ေမ့မႈ ‘သတိ’ ရွိသည္ ျဖစ္၍ ေဝဒနာတို႔၌ ေဝဒနာတို႔ကို အႀကိမ္ႀကိမ့္႐ႈေလ့ရွိသည္ ျဖစ္၍ ေန၏၊ ခ်မ္းသာ၏’ဟု သိ၏။

အာနႏၵာ ရဟန္းသည္ ျပင္ပ (အာ႐ံု) ၌ စိတ္ကို မထားမူ၍ ‘ငါ၏ စိတ္ကို ျပင္ပ (အာ႐ံု) ၌ မထား’ဟုသိ၏။ ထို႔ေနာက္ ‘ငါ၏ စိတ္သည္ ေနာက္၌လည္းေကာင္း၊ ေရွ႕၌လည္းေကာင္း မက်ံဳ႕၊ လြတ္၏၊ မေတာင့္ တ’ဟု သိ၏၊ ထို႔ျပင္လည္း ‘(ငါသည္) ျပင္းစြာ အားထုတ္ေသာ လုံ႔လရွိသည္ ျဖစ္၍ဆင္ျခင္ဉာဏ္ ‘သမၸဇဥ္’ ေအာက္ေမ့မႈ ‘သတိ’ ရွိသည္ ျဖစ္၍ စိတ္၌ စိတ္ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ရွိသည္ျဖစ္၍ ေန၏၊ ခ်မ္းသာ၏’ဟု သိ၏။

အာနႏၵာ ရဟန္းသည္ ျပင္ပ (အာ႐ံု) ၌ စိတ္ကို မထားမူ၍ ‘ငါ၏ စိတ္ကို္ ျပင္ပ (အာ႐ံု) ၌ မထား’ဟုသိ၏။ ထို႔ေနာက္ ‘ငါ၏ စိတ္သည္ ေနာက္၌လည္းေကာင္း၊ ေရွ႕၌လည္းေကာင္း မက်ံဳ႕၊ လြတ္၏၊ မေတာင့္ တ’ဟု သိ၏၊ ထို႔ျပင္လည္း ‘(ငါသည္) ျပင္းစြာ အားထုတ္ေသာ လုံ႔လရွိသည္ ျဖစ္၍ဆင္ျခင္ဉာဏ္ ‘သမၸဇဥ္’ ေအာက္ေမ့မႈ ‘သတိ’ ရွိသည္ ျဖစ္၍ သေဘာတရားတို႔၌ သေဘာတရားတို႔ကိုအႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ႈေလ့ ရွိသည္ ျဖစ္၍ ေန၏၊ ခ်မ္းသာ၏’ဟု သိ၏။ အာနႏၵာ ဤသို႔လွ်င္ စိတ္ကိုမထားမူ၍ ပြားမ်ားျခင္း ျဖစ္၏။

အာနႏၵာ ဤသို႔လွ်င္ စိတ္ကို ထား၍ ပြားမ်ားျခင္းကိုလည္း ငါ ေဟာအပ္ၿပီ၊ စိတ္ကို မထားမူ၍ပြားမ်ားျခင္းကိုလည္း ငါ ေဟာအပ္ၿပီ။ အာနႏၵာ တပည့္သာဝကတို႔၏ စီးပြားကို လိုလားေသာအစဥ္သနားတတ္ေသာ သင္တို႔ဆရာ ငါသည္ အစဥ္သနားသည္ ျဖစ္၍ သင္တို႔အတြက္ ျပဳသင့္ျပဳထိုက္သည္ကိုျပဳအပ္ၿပီ။ အာနႏၵာ ဤသည္တို႔ကား သစ္ပင္ရင္းတို႔တည္း၊ ဤသည္တို႔ကား ဆိတ္ၿငိမ္ရာအရပ္တို႔တည္း။ အာနႏၵာ ႐ႈၾကကုန္ေလာ့၊ မေမ့ေလ်ာ့ကုန္လင့္၊ ေနာက္၌ ႏွလံုးမသာယာ မျဖစ္ၾကကုန္လင့္။ ဤသည္ကားသင္တို႔အား ငါတို႔၏ အဆံုးအမေပတည္းဟု (မိန္႔ေတာ္မူ၏)။ အသွ်င္အာနႏၵာသည္ ျမတ္စြာဘုရား ေဟာေတာ္မူေသာ တရားေတာ္ကို လြန္စြာ ႏွစ္သက္ဝမ္းေျမာက္ေလ၏။

ဒသမသုတ္။

ေရွးဦးစြာေသာအမၺပါလိဝဂ္ ၿပီး၏။