အန ၄.၁၆၄: ပဌမ ခမသုတ္

၁၆၄။ ရဟန္းတို႔ အက်င့္တို႔သည္ ဤေလးမ်ဳိးတို႔တည္း။ အဘယ္ေလးမ်ဳိးတို႔နည္းဟူမူ- သည္းမခံျခင္းဟူေသာ အက်င့္၊ သည္းခံျခင္းဟူေသာ အက်င့္၊ ဆံုးမျခင္းဟူေသာ အက်င့္၊ ၿငိမ္းေစျခင္းဟူေသာ အက်င့္တို႔တည္း။

ရဟန္းတို႔သည္းမခံျခင္းဟူေသာ အက်င့္ဟူသည္ အဘယ္နည္း၊ ရဟန္းတို႔ ဤေလာက၌ အခ်ဳိ႕ ေသာသူသည္ ဆဲေရးသူကို ျပန္၍ ဆဲေရး၏၊ ထိပါးသူကို ျပန္၍ ထိပါး၏၊ ပုတ္ခတ္သူကို ျပန္၍ ပုတ္ခတ္၏။ ရဟန္းတို႔ ဤအက်င့္ကိုသည္းမခံျခင္းဟူေသာ အက်င့္ဟု ဆိုအပ္၏။

ရဟန္းတို႔သည္းခံျခင္းဟူေသာ အက်င့္ဟူသည္ အဘယ္နည္း၊ ရဟန္းတို႔ ဤေလာက၌ အခ်ဳိ႕ေသာ သူသည္ ဆဲေရးသူကို ျပန္၍ မဆဲေရး၊ ထိပါးသူကို ျပန္၍ မထိပါး၊ ပုတ္ခတ္သူကို ျပန္၍ မပုတ္ခတ္။ ရဟန္းတို႔ ဤအက်င့္ကိုသည္းခံျခင္းဟူေသာ အက်င့္ဟု ဆိုအပ္၏။

ရဟန္းတို႔ ဆံုးမျခင္းဟူေသာ အက်င့္ဟူသည္ အဘယ္နည္း၊ ရဟန္းတို႔ ဤသာသနာေတာ္၌ ရဟန္းသည္ မ်က္စိျဖင့္ အဆင္း’႐ူပါ႐ံု’ကို ျမင္ေသာ္ (မိန္းမ ေယာက်္ား စေသာ) သဏၭာန္နိမိတ္ကို စြဲယူ ေလ့မရွိ၊ (လက္ေျခ စေသာ အဂၤါ ျပံဳးဟန္ရယ္ဟန္စေသာ အမူအရာ) အမွတ္လကၡဏာကို စဲြယူေလ့မရွိ၊ (အကယ္၍) စကၡဳေႁႏၵကို မေစာင့္စည္းဘဲေနလွ်င္ ယင္း (စကၡဳေႁႏၵကို မေစာင့္စည္းျခင္းဟူေသာ) အေၾကာင္းေၾကာင့္ မက္ေမာျခင္း ‘အဘိဇၩာ’ ႏွလံုးမသာျခင္း ‘ေဒါမနႆ’ဟူေသာ ယုတ္ညံ့ေသာ အကုသိုလ္တရားတို႔သည္ ထို မေစာင့္စည္းသူကို လိုက္၍ ႏွိပ္စက္ကုန္ရာ၏။ (ထို႔ေၾကာင့္ ရဟန္းသည္) ထို စကၡဳေႁႏၵကို ေစာင့္စည္းျခင္းငွါ က်င့္၏၊ စကၡဳေႁႏၵကို ေစာင့္စည္း၏၊ စကၡၡဳေႁႏၵ၌ ေစာင့္စည္းျခင္းသို႔ ေရာက္၏။ နားျဖင့္ အသံ ‘သဒၵါ႐ံု’ ကို ၾကားေသာ္။ပ။ ႏွာေခါင္းျဖင့္ အနံ႔ ‘ဂႏၶာ႐ံု’ကို နမ္းေသာ္။ပ။ လွ်ာျဖင့္ အရသာ ‘ရသာ႐ံု’ကို လ်က္ေသာ္။ပ။ ကိုယ္ျဖင့္ အေတြ႕ ‘ေဖာ႒ဗၺာ႐ုံ’ကို ထိေသာ္။ပ။ စိတ္ျဖင့္ သေဘာ ‘ဓမၼာ႐ံု’ ကို သိေသာ္ (မိန္းမေယာက်္ား စေသာ) သဏၭာန္နိမိတ္ကို စြဲယူေလ့မရွိ၊ (လက္ေျခ စေသာ အဂၤါ ျပံဳးဟန္ ရယ္ဟန္စေသာ အမူအရာ) အမွတ္လကၡဏာကို စဲြယူေလ့မရွိ၊ (အကယ္၍) မနိေႁႏၵကို မေစာင့္စည္းဘဲေနလွ်င္ ယင္း (မနိေႁႏၵကို မေစာင့္စည္းျခင္းဟူေသာ) အေၾကာင္းေၾကာင့္ မက္ေမာျခင္း ‘အဘိဇၩာ’ ႏွလံုးမသာျခင္း ‘ေဒါမနႆ’ဟူေသာ ယုတ္ညံ့ေသာ အကုသိုလ္တရားတို႔သည့္ထို မေစာင့္စည္း သူကို လိုက္၍ ႏွိပ္စက္ကုန္ရာ၏၊ (ထို႔ေၾကာင့္ ရဟန္းသည္) ထို မနိေႁႏၵကို ေစာင့္စည္းျခင္းငွါ က်င့္၏၊ မနိေႁႏၵကို ေစာင့္စည္း၏၊ မနိေႁႏၵ၌ ေစာင့္စည္းျခင္းသို႔ ေရာက္၏။ ရဟန္းတို႔ ဤအက်င့္ကို ဆံုးမျခင္းဟူေသာ အက်င့္ဟု ဆိုအပ္၏။

ရဟန္းတို႔ ၿငိမ္းေစျခင္းဟူေသာ အက်င့္ဟူသည္ အဘယ္နည္း၊ ရဟန္းတို႔ ဤသာသနာေတာ္၌ ရဟန္းသည္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ကာမဝိတက္ကို လက္မခံ၊ ပယ္စြန္႔၏၊ ပယ္ေဖ်ာက္၏၊ ၿငိမ္းေစ၏၊ ကင္းေအာင္ ျပဳ၏၊ တစ္ဖန္ မျဖစ္ျခင္းသို႔ ေရာက္ေစ၏၊ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ဗ်ာပါဒဝိတက္ကို။ပ။ ျဖစ္ေပၚ လာေသာ ဝိဟႎသာဝိတက္ကို ျဖစ္တိုင္း ျဖစ္တိုင္းကုန္ေသာ အကုသိုလ္တရားယုတ္တို႔ကို လက္မခံ၊ ပယ္စြန္႔၏၊ ပယ္ေဖ်ာက္၏၊ ၿငိမ္းေစ၏၊ ကင္းေအာင္ ျပဳ၏၊ တစ္ဖန္ မျဖစ္ျခင္းသို႔ ေရာက္ေစ၏။ ရဟန္းတို႔ ဤအက်င့္ကို ၿငိမ္းေစျခင္းဟူေသာ အက်င့္ဟု ဆိုအပ္၏။ ရဟန္းတို႔ အက်င့္တို႔သည္ ဤေလးမ်ဳိးတို႔တည္းဟု (မိန္႔ေတာ္မူ၏)။

စတုတၳသုတ္။