ဥဒ ၁.၃: တတိယေဗာဓိသုတ္

၃။ အကြၽႏ္ုပ္သည္ ဤသို႔ ၾကားနာခဲ့ရပါသည္- အခါတစ္ပါး၌ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူစ ဥ႐ုေဝလေတာ ေနရၪၨရာ ျမစ္ကမ္းနား ေဗာဓိပင္၏ အနီး၌ ေနေတာ္မူ၏။ ထိုအခါ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ခုနစ္ရက္ပတ္လံုး တင္ပ်ဥ္ေခြကာ ဖလသမာပတ္ သမာဓိခ်မ္းသာကို ခံစားလ်က္ တစ္ထိုင္တည္းေနေတာ္မူ၏။ ထိုအခါ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုခုနစ္ရက္ကို လြန္သျဖင့္ ထို (အရဟတၱဖိုလ္) ဖလသမာပတ္သမာဓိမွ ထေတာ္မူ၍ ညဥ့္၏ေနာက္ဆံုး ပစၧိမယာမ္ပတ္လံုး ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ကို အႏုလံု ပဋိလံုအားျဖင့္ ေကာင္းစြာ ႏွလံုးသြင္းေတာ္မူ၏-

ဤ (အဝိဇၨာစေသာ) အေၾကာင္းတရား ျဖစ္လတ္ေသာ္ ဤ (သခၤါရစေသာ) အက်ဳိးတရားသည္ ျဖစ္၏။ ဤ (အဝိဇၨာစေသာ) အေၾကာင္းတရား ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ဤ (သခၤါရစေသာ) အက်ဳိးတရားသည္ ျဖစ္၏။ ဤ (အဝိဇၨာစေသာ) အေၾကာင္းတရား မျဖစ္လတ္ေသာ္ ဤ (သခၤါရစေသာ) အက်ဳိးတရားသည္ မျဖစ္။ ဤ (အဝိဇၨာ စေသာ) အေၾကာင္းတရား ခ်ဳပ္ျခင္းေၾကာင့္ ဤ (သခၤါရစေသာ) အက်ဳိးတရားသည္ ခ်ဳပ္၏။ ယင္းျဖစ္ပံု ခ်ဳပ္ပံုကား မသိမႈ ‘အဝိဇၨာ’ ေၾကာင့္ ျပဳျပင္စီရင္မႈ ‘သခၤါရ’တို႔ ျဖစ္ကုန္၏။ ျပဳျပင္စီရင္မႈ ‘သခၤါရ’တို႔ေၾကာင့္ ပဋိသေႏၶဝိညာဏ္ ျဖစ္၏။ ပဋိသေႏၶဝိညာဏ္ေၾကာင့္ နာမ္႐ုပ္ ျဖစ္၏။ နာမ္႐ုပ္ေၾကာင့္ အာယတနေျခာက္ပါး ‘သဠာယတန’ ျဖစ္၏။ အာယတနေျခာက္ပါးေၾကာင့္ ေတြ႕ထိမႈ ‘ဖႆ’ ျဖစ္၏။ ေတြ႕ ထိမႈ ‘ဖႆ’ ေၾကာင့္ ခံစားမႈ ‘ေဝဒနာ’ ျဖစ္၏။ ခံစားမႈ ‘ေဝဒနာ’ ေၾကာင့္ တပ္ႏွစ္သက္မႈ ‘တဏွာ’ ျဖစ္၏။ တပ္ႏွစ္သက္မႈ ‘တဏွာ’ ေၾကာင့္ စြဲလမ္းမႈ ‘ဥပါဒါန္’ ျဖစ္၏။ စြဲလမ္းမႈ ‘ဥပါဒါန္’ ေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း ‘ဘဝ’ ျဖစ္၏။ ျဖစ္ေၾကာင္း ‘ဘဝ’ ေၾကာင့္ ပဋိသေႏၶေနမႈ ‘ဇာတိ’ ျဖစ္၏။ ပဋိသေႏၶေနမႈ ‘ဇာတိ’ ေၾကာင့္ အိုမႈ ‘ဇရာ’ ေသမႈ ‘မရဏ’ စိုးရိမ္မႈ ‘ေသာက’ ငိုေႂကြးမႈ ‘ပရိေဒဝ’ ကိုယ္ဆင္းရဲမႈ ‘ဒုကၡ’ စိတ္ဆင္းရဲမႈ ‘ေဒါမနႆ’တို႔ ျဖစ္ေပၚကုန္၏။ ဤသို႔လွ်င္ အလံုးစံုေသာ ဤဆင္းရဲအစုသည္ ျဖစ္ပြါး၏။

မသိမႈ ‘အဝိဇၨာ’၏သာလွ်င္ အရဟတၱမဂ္ျဖင့္ ႂကြင္းမဲ့ ခ်ဳပ္ျခင္းေၾကာင့္ ျပဳျပင္စီရင္မႈ ‘သခၤါရ’ ခ်ဳပ္၏။ ျပဳျပင္စီရင္မႈ ‘သခၤါရ’ ခ်ဳပ္ျခင္းေၾကာင့္ ပဋိသေႏၶဝိညာဏ္ ခ်ဳပ္၏။ ပဋိသေႏၶဝိညာဏ္ ခ်ဳပ္ျခင္းေၾကာင့္ နာမ္႐ုပ္ ခ်ဳပ္၏။ နာမ္႐ုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းေၾကာင့္ အာယတနေျခာက္ပါး ‘သဠာယတန’ ခ်ဳပ္၏။ အာယတနခ်ဳပ္ျခင္းေၾကာင့္ ေတြ႕ထိမႈ ‘ဖႆ’ ခ်ဳပ္၏။ ေတြ႕ထိမႈ ‘ဖႆ’ ခ်ဳပ္ျခင္းေၾကာင့္ ခံစားမႈ ‘ေဝဒနာ’ ခ်ဳပ္၏။ ခံစားမႈ ‘ေဝဒနာ’ ခ်ဳပ္ျခင္းေၾကာင့္ တပ္ႏွစ္သက္မႈ ‘တဏွာ’ ခ်ဳပ္၏။ တပ္ႏွစ္သက္မႈ ‘တဏွာ’ ခ်ဳပ္ျခင္းေၾကာင့္ စြဲလမ္းမႈ ‘ဥပါဒါန္’ ခ်ဳပ္၏။ စြဲလမ္းမႈ ‘ဥပါဒါန္’ ခ်ဳပ္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း ‘ဘဝ’ ခ်ဳပ္၏။ ျဖစ္ေၾကာင္း ‘ဘဝ’ ခ်ဳပ္ျခင္းေၾကာင့္ ပဋိသေႏၶေနမႈ ‘ဇာတိ’ ခ်ဳပ္၏။ ပဋိသေႏၶေနမႈ ‘ဇာတိ’ ခ်ဳပ္ျခင္းေၾကာင့္ အိုမႈ ‘ဇရာ’ ေသမႈ ‘မရဏ’ စိုးရိမ္မႈ ‘ေသာက’ ငိုေႂကြးမႈ ‘ပရိေဒဝ’ ကိုယ္ဆင္းရဲမႈ ‘ဒုကၡ’ စိတ္ဆင္းရဲမႈ ‘ေဒါမနႆ’ ျပင္းစြာ ပင္ပန္းမႈ ‘ဥပါယာသ’တို႔ခ်ဳပ္ကုန္၏။ ဤသို႔လွ်င္ အလံုးစံုေသာ ဤဆင္းရဲအစုသည္ ခ်ဳပ္၏ဟု (ဤသို႔ ႏွလံုးသြင္းေတာ္မူ၏)။

ထိုအခါ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ဤ (ပဋိစၥသမုပၸါဒ္) သေဘာကို သိေတာ္မူ၍ ထိုသိေသာအခ်ိန္၌- ”အၾကင္အခါ၌ ကိေလသာကို ပူပန္ေစတတ္ေသာ လုံ႔လရွိေသာ မေကာင္းမႈကို ႐ႈိ႕ၿမႇိဳက္တတ္ေသာ မေကာင္းမႈမွ အပျပဳၿပီးေသာ ရဟႏၲာအား စင္စစ္အားျဖင့္ (ေဗာဓိပကၡိယ) တရား (သံုးဆယ့္ခုနစ္ပါး) တို႔သည္ ထင္ရွားျဖစ္ေပၚလာကုန္၏။ ထိုအခါ ေကာင္းကင္ကို ေတာက္ပေစေသာ ေနမင္းသည္ အမိုက္တိုက္ကို ဖ်က္ဆီးလ်က္ တည္ေနသကဲ့သို႔ ထိုရဟႏၲာသည္ မာရ္စစ္သည္ကို ဖ်က္ဆီးလ်က္တည္၏”ဟု ဤဥဒါန္းကို က်ဴးရင့္ေတာ္မူ၏။

တတိယသုတ္။