ေလာဘ – ေဒါသ – ေမာဟ

ရဟန္းတို႔ သာသနာေတာ္မွ တစ္ပါးေသာ အယူရွိေသာ ပရိဗိုဇ္တို႔သည္ ဤသို႔ ေမးကုန္ျငားအံ့ ….
”ငါ့သွ်င္တို႔တရားတို႔သည္ ဤသံုးမ်ဳိးတို႔တည္း၊ အဘယ္သံုးမ်ဳိးတို႔နည္းဟူမူ- တပ္မက္ျခင္း ‘ရာဂ’၊ အမ်က္ထြက္ျခင္း ‘ေဒါသ’၊ ေတြေဝျခင္း ‘ေမာဟ’တို႔တည္း။ ငါ့သွ်င္တို႔တရားတို႔သည္ ဤသံုးမ်ဳိးတို႔ ေပတည္း။

ငါ့သွ်င္တို႔ ဤတရားသံုးမ်ဳိးတို႔၏ ထူးျခားမႈကား အဘယ္ပါနည္း၊ ပေယာဂလြန္ကဲမႈကား အဘယ္ပါနည္း၊ ကဲြျပား ျခားနားမႈကား အဘယ္ပါနည္း”ဟု ေမးကုန္ျငားအံ့…
ဤသို႔ေမးအပ္ကုန္ေသာ္ ရဟန္းတို႔ သင္တို႔သည္ သာသနာေတာ္မွ တစ္ပါးေသာ အယူရွိေသာ ထို ပရိဗိုဇ္တို႔အား ဤသို႔ ေျဖဆိုၾက ကုန္ေလာ့ ”ငါ့သွ်င္တို႔ ရာဂသည္ အျပစ္နည္း၏၊ ျဖည္းျဖည္း ကင္းေပ်ာက္၏၊ ေဒါသသည္ အျပစ္ႀကီး၏၊ ျမန္ျမန္ ကင္းေပ်ာက္၏၊ ေမာဟသည္ အျပစ္ႀကီး၏၊ ျဖည္းျဖည္း ကင္းေပ်ာက္၏”ဟု (ေျဖဆိုၾက ကုန္ေလာ့)။ (အန ၃.၆၉)

ေလာဘ

၁. သာဠႇတို႔ ထို အရာကို အဘယ္သို႔ မွတ္ထင္ကုန္သနည္း၊ လိုခ်င္တပ္မက္ျခင္း ‘ေလာဘ’ဟူသည္ ရွိသေလာဟု (ေမး၏)။
ရွိပါသည္ အသွ်င္ဘုရား။

၂. သာဠႇတို႔ ဤသေဘာကို ‘အဘိဇၩာ’ဟု ငါဆို၏။ သာဠႇတို႔ တပ္မက္ေသာသူသည္ မက္ေမာျခင္း ‘အဘိဇၩာ’ မ်ားသည္ ျဖစ္၍ သူ႕အသက္ကိုလည္း သတ္၏၊ မေပးသည္ကိုလည္း ယူ၏၊ သူတစ္ပါး သားမယားကိုလည္း သြားလာ၏၊ မဟုတ္ မမွန္ေသာ စကား ကိုလည္း ေျပာ၏၊ သူတစ္ပါးကိုလည္း ထို အတိုင္းျပဳရန္ ေဆာက္တည္ေစ၏၊

၃. ယင္းသူ႕အသက္သတ္ျခင္း စသည္သည္ ထိုသူအား ၾကာျမင့္စြာေသာ ကာလပတ္လံုး အစီးအပြါးမရွိျခင္းငွါ ဆင္းရဲျခင္းငွါ ျဖစ္ႏိုင္သည္ မဟုတ္ေလာဟု (ေမး၏)။
ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္ အသွ်င္ဘုရား။ (အန ၃.၆၇)

ေဒါသ

၁. သာဠႇတို႔ ထို အရာကို အဘယ္သို႔ မွတ္ထင္ကုန္သနည္း၊ အမ်က္ထြက္ျခင္း ‘ေဒါသ’ဟူသည္ ရွိသ့ေလာဟု (ေမး၏)။
ရွိပါသည္ အသွ်င္ဘုရား။

၂. သာဠႇတို႔ ဤသေဘာကို ‘ဗ်ာပါဒ’ဟု ငါဆို၏။ သာဠႇတို႔ အမ်က္ထြက္ေသာ သူသည္ ဖ်က္ဆီးလိုေသာ စိတ္ရွိသည္ ျဖစ္၍ သူ႕အသက္ကိုလည္း သတ္၏၊ မေပးသည္ကိုလည္း ယူ၏၊ သူတစ္ပါး သားမယားကိုလည္း သြားလာ၏၊ မဟုတ္ မမွန္ေသာ စကားကိုလည္း ေျပာ၏၊ သူတစ္ပါးကိုလည္း ထို အတိုင္းျပဳရန္ ေဆာက္တည္ေစ၏၊

၃. ယင္းသူ႕အသက္သတ္ျခင္း စသည္သည္ ထိုသူအား ၾကာျမင့္စြာေသာ ကာလပတ္လံုး အစီးအပြါးမရွိျခင္းငွါ ဆင္းရဲျခင္းငွါ ျဖစ္ႏိုင္သည္ မဟုတ္ ေလာဟု (ေမး၏)။
ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္ အသွ်င္ဘုရား။ (အန ၃.၆၇)

၄. ငါ့သွ်င္တို႔ မျဖစ္ေပၚေသးေသာေဒါသ ျဖစ္ေပၚရန္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျဖစ္ေပၚၿပီးေသာ ေဒါသ တိုးပြါးျပန္႔ေျပာရန္ေသာ္လည္းေကာင္း အေၾကာင္းအေထာက္အပံ့ကား အဘယ္ပါနည္းဟု အကယ္၍ ေမးခဲ့ လွ်င္ …..
”ေဒါသျဖစ္ေၾကာင္း အာ႐ံု ‘ပဋိဃနိမိတ္’တည္း”ဟု ေျဖဆိုရာ၏။ ေဒါသျဖစ္ေၾကာင္း အာ႐ံု ‘ပဋိဃနိမိတ္’ ကို မသင့္ေသာအားျဖင့္ ႏွလံုးသြင္းသူအား မျဖစ္ေပၚေသးေသာ ေဒါသသည္လည္း ျဖစ္ေပၚ၏၊ ျဖစ္ေပၚၿပီးေသာ ေဒါသသည္လည္း တိုးပြါးျပန္႔ေျပာရန္ ျဖစ္၏။ ငါ့သွ်င္တို႔ ဤသည္ကား မျဖစ္ေပၚေသးေသာေဒါသ ျဖစ္ေပၚရန္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျဖစ္ေပၚၿပီးေသာေဒါသ တိုးပြါးျပန္႔ေျပာရန္ေသာ္လည္းေကာင္း အေၾကာင္းအေထာက္အပံ့ေပတည္းဟု ေျဖဆိုရာ၏။ (အန ၃.၆၉)

၅. ငါ့သွ်င္တို႔ မျဖစ္ေပၚေသးေသာေဒါသ မျဖစ္ေပၚရန္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျဖစ္ေပၚၿပီးေသာေဒါသ ေပ်ာက္ကင္းရန္ေသာ္လည္းေကာင္း အေၾကာင္းအေထာက္အပံ့ကား အဘယ္နည္းဟု အကယ္၍ ေမးခဲ့လွ်င္…
”စိတ္၏ (ဗ်ာပါဒမွ) လြတ္ေျမာက္ေၾကာင္း ေမတၱာတည္း”ဟု ေျဖဆိုရာ၏။ စိတ္၏ (ဗ်ာပါဒမွ) လြတ္ ေျမာက္ေၾကာင္း ေမတၱာကို သင့္ေသာအားျဖင့္ ႏွလံုးသြင္းသူအား မျဖစ္ေပၚေသးေသာ ေဒါသသည္လည္း မျဖစ္ေပၚ၊ ျဖစ္ေပၚၿပီးေသာ ေဒါသသည္လည္း ေပ်ာက္ကင္း၏။ ငါ့သွ်င္တို႔ ဤသည္ကား မျဖစ္ေပၚေသးေသာ ေဒါသမျဖစ္ေပၚရန္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျဖစ္ေပၚၿပီးေသာ ေဒါသေပ်ာက္ကင္းရန္ေသာ္လည္းေကာင္း အေၾကာင္းအေထာက္အပံ့ေပတည္းဟု ေျဖဆိုရာ၏။ (အန ၃.၆၉)

၆. ငါ့သွ်င္အာနႏၵာ သင္တို႔သည္ ေဒါသ၌ အဘယ္အျပစ္ကို ျမင္၍ ေဒါသပယ္ျခင္းကို ပညတ္ပါကုန္သနည္း..
ငါ့သွ်င္ဆႏၷ အမ်က္ထြက္ေသာ သူသည္ အမ်က္ထြက္ျခင္း ‘ေဒါသ’ ႏွိပ္စက္ သိမ္းက်ဳံးယူထားေသာ စိတ္ရွိရကား ကိုယ္ျဖင့္ မေကာင္းေသာ အက်င့္ကို ျပဳက်င့္၏။ ႏႈတ္ျဖင့္ မေကာင္းေသာ အက်င့္ကို ျပဳက်င့္၏။ စိတ္ျဖင့္ မေကာင္းေသာ အက်င့္ကို ျပဳက်င့္၏။ ေဒါသ ကို ပယ္သည္ရွိေသာ္ ကိုယ္ျဖင့္ မေကာင္းေသာ အက်င့္ကို မျပဳက်င့္၊ ႏႈတ္ျဖင့္ မေကာင္းေသာ အက်င့္ကို မျပဳက်င့္၊ စိတ္ျဖင့္ မေကာင္းေသာ အက်င့္ကို မျပဳက်င့္။

ငါ့သွ်င္ဆႏၷ အမ်က္ထြက္ေသာ သူသည္ အမ်က္ထြက္ျခင္း ‘ေဒါသ’ ႏွိပ္စက္ သိမ္းက်ဳံးယူထားေသာ စိတ္ရွိရကား မိမိအက်ဳိးကိုလည္း ဟုတ္မွန္ေသာအတိုင္း မသိ၊ သူတစ္ပါး အက်ဳိး ကိုလည္းဟုတ္မွန္ေသာ အတိုင္း မသိ၊ မိမိ သူတစ္ပါး အက်ဳိးႏွစ္ပါးကိုလည္းဟုတ္မွန္ေသာ အတိုင္း မသိ။ ေဒါသ ကို ပယ္သည္ရွိေသာ္ မိမိအက်ဳိးကိုလည္းဟုတ္မွန္ေသာအတိုင္း သိ၏၊ သူတစ္ပါးအက်ဳိးကိုလည္းဟုတ္မွန္ေသာအတိုင္း သိ၏၊ မိမိ သူတစ္ပါး အက်ဳိးႏွစ္ပါးကိုလည္းဟုတ္မွန္ေသာအတိုင္း သိ၏။

ငါ့သွ်င္ဆႏၷ အမ်က္ထြက္ျခင္း ‘ေဒါသ’ သည္ ကန္းသည္ကို ျပဳတတ္၏၊ ပညာမ်က္စိ မရွိသည္ကို ျပဳတတ္၏၊ ပညာဉာဏ္ကို မျပဳတတ္၊ ပညာကို ခ်ဳပ္ကြယ္ေစတတ္၏၊ ပင္ပန္းျခင္းအဖို႔ ရွိ၏၊ ၿငိမ္းေအးမႈကို မျဖစ္ေစတတ္။ (အန ၃.၇၂)

ေမာဟ

၁. သာဠႇတို႔ ထို အရာကို အဘယ္သို႔ မွတ္ထင္ကုန္သနည္း၊ ေတြေဝျခင္း ‘ေမာဟ’ဟူသည္ ရွိသေလာဟု (ေမး၏)။
ရွိပါသည္ အသွ်င္ဘုရား။

၂. သာဠႇတို႔ ဤသေဘာကို ‘အဝိဇၨာ’ဟု ငါဆို၏။ သာဠႇတို႔ ေတြေဝသူသည္ အဝိဇၨာႏွင့္ ျပည့္စံုသည္ျဖစ္၍ သူ႕အသက္ကိုလည္း သတ္၏။ မေပးသည္ကိုလည္း ယူ၏၊ သူတစ္ပါး သားမယားကိုလည္း သြားလာ၏၊ မဟုတ္မမွန္ေသာ စကားကိုလည္း ေျပာ၏၊ သူတစ္ပါးကိုလည္း ထို အတိုင္းျပဳရန္ ေဆာက္တည္ေစ၏၊

၃. ယင္းသူ႕အသက္သတ္ျခင္းစသည္သည္ ထိုသူအား ၾကာျမင့္စြာေသာ ကာလပတ္လံုး အစီးအပြါးမရွိျခင္းငွါ ဆင္းရဲျခင္းငွါ ျဖစ္ႏိုင္သည္ မဟုတ္ေလာဟု (ေမး၏)။
ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္ အသွ်င္ဘုရား။ (အန ၃.၆၇)

၄. ငါ့သွ်င္တို႔ မျဖစ္ေပၚေသးေသာေမာဟ ျဖစ္ေပၚရန္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျဖစ္ေပၚၿပီးေသာေမာဟ တိုးပြါးျပန္႔ေျပာရန္ေသာ္လည္းေကာင္း အေၾကာင္းအေထာက္အပံ့ကား အဘယ္ပါနည္းဟု အကယ္၍ ေမးခဲ့ လွ်င္ ….
”မသင့္ေလ်ာ္ေသာအားျဖင့္ ႏွလံုးသြင္းျခင္း ‘အေယာနိေသာ မနသိကာရ’တည္း”ဟု ေျဖဆိုရာ၏။ (အာ႐ံုဟူသမွ်ကို) မသင့္ေလ်ာ္ေသာအားျဖင့္ ႏွလံုးသြင္းသူအား မျဖစ္ေပၚေသးေသာ ေမာဟသည္လည္း ျဖစ္ေပၚ၏၊ ျဖစ္ေပၚၿပီးေသာ ေမာဟသည္လည္း တိုးပြါး ျပန္႔ေျပာရန္ ျဖစ္၏။ ငါ့သွ်င္တို႔ ဤသည္ကား မျဖစ္ေပၚေသးေသာ ေမာဟျဖစ္ေပၚရန္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျဖစ္ေပၚၿပီးေသာ ေမာဟ တိုးပြါးျပန္႔ေျပာရန့္ေသာ္လည္းေကာင္း အေၾကာင္းအေထာက္အပံ့ေပတည္းဟု ေျဖဆိုရာ၏။

၅. ငါ့သွ်င္တို႔ မျဖစ္ေပၚေသးေသာေမာဟ မျဖစ္ေပၚရန္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျဖစ္ေပၚၿပီးေသာေမာဟ ေပ်ာက္ကင္းရန္ေသာ္လည္းေကာင္း အေၾကာင္းအေထာက္အပံ့ကား အဘယ္ပါနည္းဟု အကယ္၍ ေမးခဲ့ လွ်င္ …
”သင့္ေသာ အားျဖင့္ ႏွလံုးသြင္းျခင္း ‘ေယာနိေသာ မနသိကာရ’တည္း”ဟု ေျဖဆိုရာ၏။ (အာ႐ံုဟူသမွ်ကို) သင့္ေသာအားျဖင့္ ႏွလံုးသြင္းသူအား မျဖစ္ေပၚေသးေသာ ေမာဟသည္လည္း မျဖစ္ေပၚ၊ ျဖစ္ေပၚၿပီးေသာ ေမာဟသည္လည္း ေပ်ာက္ကင္း၏။ ငါ့သွ်င္တို႔ ဤသည္ကား မျဖစ္ေပၚေသးေသာ ေမာဟမျဖစ္ေပၚရန္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျဖစ္ေပၚၿပီးေသာ ေမာဟေပ်ာက္ကင္းရန္ေသာ္လည္းေကာင္း အေၾကာင္းအေထာက္အပံ့ေပတည္းဟု ေျဖဆိုရာသတည္း။ (အန ၃.၆၉)

၆. ငါ့သွ်င္အာနႏၵာ သင္တို႔သည္ ေမာဟ၌ အဘယ္အျပစ္ကို ျမင္၍ ေမာဟပယ္ျခင္းကို ပညတ္ပါကုန္သနည္း..
ငါ့သွ်င္ဆႏၷ ေတြေဝ ေသာ သူသည္ ေတြေဝျခင္း ‘ေမာဟ’ ႏွိပ္စက္ သိမ္းက်ဳံးယူထားေသာ စိတ္ရွိရကား မိမိဆင္းရဲရန္ကိုလည္း လႈံ႕ေဆာ္၏၊ သူတစ္ပါး ဆင္းရဲရန္ကိုလည္း လႈံ႕ေဆာ္၏၊ မိမိ သူတစ္ပါး ႏွစ္ဦးစံု ဆင္းရဲရန္ကိုလည္း လႈံ႕ေဆာ္၏၊ စိတ္ကို စြဲမွီ၍ ျဖစ္ေသာ ဆင္းရဲျခင္း ႏွလံုးမသာျခင္းကိုလည္း ခံစားရ၏။ ေမာဟကို ပယ္သည္ရွိေသာ္ မိမိဆင္းရဲရန္ကိုလည္း မလႈံ႕ေဆာ္၊ သူတစ္ပါးဆင္းရဲရန္ကိုလည္း မလႈံ႕ေဆာ္၊ မိမိ သူတစ္ပါး ႏွစ္ဦးစံု ဆင္းရဲရန္ကိုလည္း မလႈံ႕ေဆာ္၊ စိတ္ကို စြဲမွီ၍ ျဖစ္ေသာ ဆင္းရဲျခင္း ႏွလံုးမသာျခင္း ကိုလည္း မခံစားရ။

ငါ့သွ်င္ဆႏၷ ေတြေဝေသာ သူသည္ ေတြေဝျခင္း ‘ေမာဟ’ ႏွိပ္စက္ သိမ္းက်ဳံး ယူထားေသာ စိတ္ရွိရကား ကိုယ္ျဖင့္ မေကာင္းေသာ အက်င့္ကို ျပဳက်င့္၏။ ႏႈတ္ျဖင့္ မေကာင္းေသာ အက်င့္ကို ျပဳက်င့္၏။ စိတ္ျဖင့္ မေကာင္းေသာ အက်င့္ကို ျပဳက်င့္၏။ ေမာဟကို ပယ္သည္ရွိေသာ္ ကိုယ္ျဖင့္ မေကာင္းေသာ အက်င့္ကို မျပဳက်င့္၊ ႏႈတ္ျဖင့္ မေကာင္းေသာ အက်င့္ကို မျပဳက်င့္၊ စိတ္ျဖင့္ မေကာင္းေသာ အက်င့္ကို မျပဳက်င့္။

ငါ့သွ်င္ဆႏၷ ေတြေဝေသာသူသည္ ေတြေဝျခင္း ‘ေမာဟ’ ႏွိပ္စက္ သိမ္းက်ဳံးယူထားေသာ စိတ္ရွိရကား မိမိအက်ဳိးကိုလည္းဟုတ္မွန္ေသာအတိုင္း မသိ၊ သူတစ္ပါးအက်ဳိး ကိုလည္းဟုတ္မွန္ေသာအတိုင္း မသိ၊ မိမိသူတစ္ပါး အက်ဳိးႏွစ္ပါးကိုလည္းဟုတ္မွန္ေသာ အတိုင္း မသိ။ ေမာဟကို ပယ္သည္ရွိေသာ္ မိမိအက်ဳိးကိုလည္းဟုတ္မွန္ေသာအတိုင္း သိ၏၊ သူတစ္ပါး အက်ဳိးကိုလည္းဟုတ္မွန္ေသာအတိုင္း သိ၏၊ မိမိ သူတစ္ပါး အက်ဳိးႏွစ္ပါးကိုလည္းဟုတ္မွန္ေသာ အတိုင္း သိ၏။

ငါ့သွ်င္ဆႏၷ ေမာဟသည္ ကန္းသည္ကို ျပဳတတ္၏၊ ပညာမ်က္စိ မရွိသည္ကို့ျပဳတတ္၏၊ ပညာဉာဏ္ကို မျပဳတတ္၊ ပညာကို ခ်ဳပ္ကြယ္ေစတတ္၏၊ ပင္ပန္းျခင္းအဖို႔ ရွိ၏၊ ၿငိမ္းေအးမႈကို မျဖစ္ေစတတ္။ (အန ၃.၇၂)